بررسی عوامل مؤثر در رشد اقتصاد نیشابور در عصر طاهریان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ وتمدن ملل اسلامی

2 عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی

4 استاد مدعو گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی

10.22081/hiq.2023.75080

چکیده

طاهریان (207-250ق)، نخستین حکومت در ایرانِ دوره اسلامی هستند که توانستند اندیشه و هویت ایرانی را بر پایه تعالیم اسلامی دوباره احیا نمایند. اگرچه طاهریان وابسته به خلافت عباسیان بودند، اما در عهد فرمانروایی عبدالله‌بن‌طاهر (213-230ق)، به پایتختی نیشابور، توانستند استقلال نسبی خود را به دست آورند. این رویداد، مرهون عوامل متعددی از جمله: اصلاحات در شیوه حکومت‌داری و استیلا بر خوارج و به دنبال آن، رشد اقتصادی نیشابور بود. هدف اصلی این مقاله، بررسی عوامل مؤثر در چگونگی رونق اقتصادی نیشابور در عصر طاهریان، به‌ویژه دوران حکومت عبدالله‌بن‌طاهر است. این پژوهش، با روش وصفی ـ تحلیلی، در پی پاسخ به این پرسش است که طاهریان با چه روش‌هایی بر رونق اقتصادی نیشابور تأثیرگذار بوده‌اند. یافته‎های پژوهش، نشان می‌دهد توجه ویژه طاهریان به کشاورزی، شیوه آبیاری، خراج نظام‌مند و رشد دیگر صناعات، به گسترش بازرگانی انجامیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Factors Effective in the Economic Development of Neishabur in Time of Tahirid

نویسندگان [English]

  • Mohamadreza Soghandi 1
  • Shahrbanoo Dlbary 2
  • Tahereh Azimzadeh Tehrani 3
  • Mahmoud Mahdavi Damghani 4
1 Ph. D srudent of history and civilization of Islamic nations
2 Assistant professor of Islamic Azad University, Mashhad Branch
3 Assistant professor, department history and civilization of Islamic nations, Islamic Azad University, Masshad branch
4 Visiting professor, department of history and civilization of Islamic nations, Islamic Azad University, Mashhad branch
چکیده [English]

Tahirid (207-250 A.H) are the first government in Iran during the Islamic period, who could revive the Iranian thought and identity based on the Islamic instructions. Although Taherids were dependent on the Abbasid caliphate, they were able to gain relative independence during the rule of Abdullah bin Tahir (213-230 A. H), in Nishabur as their capital. This event was due to several factors, including the reforms in favor of the governance and the conquest of the Khawarij, followed by the economic development of Neishabur. The main purpose of this article is to investigate the factors influencing the economic prosperity of Neishabur in Tahirid era, especially during the rule of Abdullah bin Taher.This research, done through the  descriptive-analytical method, seeks to answer the question on how Tahirid have influenced the economic prosperity of Neishabur. The findings of the research illustrate that the special attention of Tahirid to the agriculture, irrigation method, systematic tax and the growth of other industries has led to the development of commerce.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tahirid
  • Neishabur
  • Abdullah bin Taher
  • agriculture and irrigation
  • tax

عنوان مقاله [العربیة]

بحث عن العوامل المؤثّرة فی تطوّر اقتصاد مدینة نیشابور فی عصر الطاهریّین

چکیده [العربیة]

کان الطاهریّون (207 ـ 250 هـ) أوّل حکومة فی إیران فی العهد الإسلامی تمکّنت من إعادة إحیاء الفکر والهویّة الإیرانیّة بما یتوافق مع التعالیم الإسلامیّة. ورغم کون الطاهریّین تابعین إلى الخلافة العبّاسیّة، إلاّ أ نّهم تمکّنوا خلال فترة حکومة عبد اللّه‏ بن طاهر (213 ـ 230 هـ ) من الحصول على استقلالهم النسبی واتّخاذ نیشابور عاصمةً لهم. وهذا الأمر هو نتیجة عوامل متعدّدة، منها: الإصلاحات فی أُسلوب إدارة الدولة، والتغلّب على الخوارج، وما تبع ذلک من نموّ نیشابور وتطوّرها الاقتصادی. وهذه المقالة هدفها الأصلی هو البحث عن العوامل المؤثّرة فی کیفیّة ازدهار مدینة نیشابور الاقتصادی فی عهد الطاهریّین، وخصوصاً فی فترة حکومة عبد اللّه‏ بن طاهر. وهذا البحث الذی تمّ القیام به وفق المنهج الوصفی ـ التحلیلی إنّما یسعى للإجابة عن التساؤل حول الأسالیب التی کان لها أثرها فی الازدهار الاقتصادی لنیشابور. وتشیر نتائج التحقیق إلى أنّ الطاهریّین کانوا یرکّزون على أُمور، منها: الزراعة، أُسلوب الریّ، تنظیم الخراج، وتطوّر باقی الصناعات الأُخرى، ممّا أدّى إلى التنمیة التجاریّة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الطاهریّون
  • نیشابور
  • عبد اللّه‏ بن طاهر
  • الزراعة والریّ
  • الخراج

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار