واکاوی دلالت‌های تاریخی خطبه ام الخیر در دفاع از ولایت امیرمؤمنان(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار،گروه معارف اهل البیت(ع)، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری تاریخ، جامعة المصطفی العالمیه

10.22081/hiq.2020.68785

چکیده

بررسی نقش‌آفرینی‌های بانوان در عرصه‌‌های مختلف سیاسی و اجتماعی صدر اسلام، یکی از ضرورت‌های پژوهش برای فهم زوایای پنهان رویدادهای این مقطع مهم تاریخی است. مقاله حاضر که ویژه بررسی یکی از بانوان باورمند علوی به نام ام الخیر بنت الحریش بن سراقه است با روش وصفی ـ تحلیلی می‌کوشد، خطبه این بانو را در جنگ صفین از نظر روش و مضمون مورد توجه و تأمل قرار دهد.
بر اساس یافته‌های این پژوهش، ام الخیر با بهره گیری از آیات قرآن به وصف معاویه و جبهه مقابل امیرالمؤمنین علی(ع) پرداخته است و ضمن نکوهش دنیامداری و غفلت، آنها را از مخالفت با فرامین الهی و پیروی از هوای نفس بر حذر داشته است. دیگر محورهای سخنان او به آیات دال بر ابتلا و آزمون الهی، صبرمداری، توحیدمداری، برجسته ساختن ابعاد هدایت الهی و سرانجام استناد به دلایل نقلی و عقلی برتری امیرمؤمنان حضرت علی(ع) اختصاص یافته است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Historical Indications of Ommol- Khair’s Sermon Defending Successorship of Amir al- Momenin (PBUH)

نویسندگان [English]

  • Nafiseh Faghihi Moghaddas 1
  • Nahid Tayyebi 2
1 Department of Ahl-al-Bayt Studies Faculty of Theology and Ahl-al-Bayt Studies University of Isfahan
2 Ph. D Candidate of History, Jamiah al-Mustafa al-Alamiyah
چکیده [English]

The study of women’s parts taken in various political and social domains of early Islam is considered as one of the necessities of research in order to understand the hidden angles in the events happened in this major historical era.
The present article is to analyze the sermon presented by one of the Alawite believers namely Ommol Khair Bent al- Horaish Ibn e- Saraqeh in Safin battle relying on the descriptive-analytical method. According to the findings of this research, Ommol Khair has taken advantage of Quranic verses to describe Muawiyah and those against Amir al- Momenin (PBUH) and besides reproaching worldly-mindedness and negligence, she has prevented them from disagreement with divine orders and obedience of self-will.
Her sermon is mainly specified to the verses regarding the divine experiment, patience, unity, foregrounding the dimensions of divine guidance and finally referring to the narrative and intellectual reasons of superiority of Amir al Momenin (PBUH)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ommol Khair Bent al- Horaish
  • Safin battle
  • Muawiyah
  • history of women
  • sermon

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة الدلالات التأریخیة لخطبة أم الخیر فی الدفاع عن ولایة الامام علی(ع)

چکیده [العربیة]

إن دراسة دور المرأة فیمختلف المجالات السیاسیة و الاجتماعیة فی صدرالإسلام باتت من الضروریات التأریخیة فی دراسة الجوانب الخفیة لتلک الوقائع التأریخیة المهمة بالتحدید. تسعى هده الدراسة أن تدرس خطبة احدى النساء الموالیة للامام علی(ع) بإسم أم الخیر بنت الحریش بن سراقة فی وقعة الصفین من حیث المضمون و الأسلوب عبر المنهج الوصفی ـ التحلیلی.
تفید الدراسة بأنها استفادت من النصوص و الآیات القرآنیة فی وصفها لمعاویة و التعریف بالجبهة المناوئة للإمام علی(ع) حیث استنکرت فی خطبتها غفلتهم و اهتمامهم بالدنیا و إقبالهم علیها محذرة إیاهم عن مخالفة الأوامر الإلهیة و انسیاقهم و راء الشهوات و الأهواء. ثم رکزت على مبدأ الهدایة الالهیة و التاکید على أفضلیة الإمام علی استنادا الى الدلائل العقلیة و النقلیة فضلا عن تطرقها إلى محاور أخرى من أقوال عن الابتلاء و الصبر و التوحید.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • أم الخیر بنت الحریش
  • وقعة الصفین
  • معاویه
  • تاریخ النساء
  • الخطابة

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار