عوامل به کارگیری بردگان در ساختار سیاسی و نظامی فاطمیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه زنجان

2 کارشناس ارشد تاریخ تمدن و تمدن ملل اسلامی دانشگاه زنجان

3 استادیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه زنجان

10.22081/hiq.2020.68472

چکیده

فاطمیان (297-567 ق) اسماعیلی مذهب که ابتدا در مغرب اسلامی به قدرت رسیدند و سپس وارد مصر شدند در ساختار سیاسی و نظامی حکومت خود به ویژه در سپاه، مناصب درباری و حکومت ولایات به عناصر بومی متکی نبودند و به صورت گسترده از بردگانی با نژادهای مختلف بهره می‌جستند.
مقاله پیش‌رو می‌کوشد پس از ارائه‌ تصویری کلی از مصداق‌ها و نمادهای اقتدار بردگان به روش وصفی- تحلیلی به این پرسش اصلی پاسخ دهد که مجموعه عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار در جلب و جذب غلامان به وسیله فاطمیان چه بود؟
این بررسی نشان می‌دهد که عواملی مانند جنگ، برتری نیروی نظامی بردگان، افزایش تعداد بردگان، تحکیم قدرت خود در برابر مدعیان داخلی، عدم اعتماد به نیروهای بومی و محلی در پی آشوب آفرینی‌های مکررشان، خطر همراهی نیروهای محلی با خلافت عباسی، توسعه ارضی و فراهم کردن سپاهی مطیع و فاقد تعلقات مادی و منطقه‌ای از عوامل اصلی به کارگیری گسترده بردگان در ساختار سیاسی و نظامی بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Reasons of Taking Advantage of Slaves in Fatimids’ Political and Military System

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Leila Taqavi Sangdehi 1
  • Fatemeh Asgarkhani 2
  • Bahram Bahrami 3
1 Assistant Professor of History and Civilization of Islamic Nations, Zanjan University
2 M. A in history of civilization and civilization of Islamic nations, Zanjan university
3 Assistant Professor of History and Civilization of Islamic Nations, Zanjan University
چکیده [English]

Ishmaelite Fatimids (297-567) initially took power in the Islamic West and later, they entered Egypt. In their political and military structure of their government particularly the army and the positions in the court and government, they were not dependent on the native powers and extensively they took advantage of slaves belonging to various races. After providing a general illustration from the symbols of authority of slaves and via the descriptive-analytical method, this article tries to answer this main question pertaining to the internal and external elements effective on attracting the servants by Fatimids. This study reveals that the elements such as war, priority of military power of servants, increasing the number of them and strengthening their authority against the internal claimants, not trusting in native and local powers due to their frequent sedition, the danger of local powers and collaboration with Abbasid caliph, territorial development and providing an obedient army without any materialist and regional belongings are considered as the main elements of taking advantage of slaves in the political- military system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fatimids
  • slaves
  • Egypt
  • courtly positions
  • Fatimids’ army

عنوان مقاله [العربیة]

أسباب توظیف واستعمال العبید فی البنیةالسیاسیة والعسکریةللفاطمیین

چکیده [العربیة]

ان الفاطمیین (297-567 ق) کانوا علی المذهب الاسماعیلی وقد ظهروا على مسرح السلطة فی المغرب الاسلامی أولا ثم دخلوا مصر فیما بعد واستقروا فیه وقد استعملوا فی نظمهم السیاسیة والعسکریة عناصرا غیر عربیة خاصة فی المناصب العلیا الإداریة وفی العسکر والعمالة علی الولایات علی نطاق واسع. فقد کانوا غالبیتهم من العبید ومن أجناس مختلفة.
یسعی هذا المقال بعد التقدیم والتعریف بالمصادیق والنماذج المقتدرة للعبید عبر توظیفه للمنهج الوصفی – التحلیلی أن یکشف عن العوامل والأسباب الداخلیة والخارجیة المؤثرة للفاطمیین فی جلبهم للعبید وتوظیفهم.
تفید هذه المقالة بأن الحروب والتفوق العسکریة للعبید وکثرتهم وتثبیت قدرة الفاطمیین أمام مدعی الحکومة الداخلیة وعدم اعتمادهم علی العنصر المحلی والوطنی لاثارتهم الفتن المکررة وولاءهم للخلافة العباسیة، والتوسع الأرضی وتنظیم عسکر تابع ومطیع لهم لیس لدیه أی تعلق وانتماء وولاءات تعد من اهم العوامل والأسباب التی ادت إلی استعمال العبید من قبل الفاطمیین علی نطاق واسع.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الفاطمیین
  • العبید
  • مصر
  • المناصب الحکومیة
  • العسکر الفاطمی

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار