تحلیل انتقادی روایت‌های سقوط بغداد به دست مغولان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ادبیات دانشگاه آیت‌الله بروجردی

2 دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه الزهرا (س)

چکیده

سقوط بغداد به دست هلاکوخان مغول (م 663ق) در سال 656ق، رویداد بسیار مهمی است که به خلافت عباسیان پایان داد و تحولات مذهبی، سیاسی و فرهنگی چشمگیری را به دنبال داشت. این مقاله، با بهره‌گیری از تکنیک‌های تحلیل روایت، به تحلیل انتقادی هفت روایت منتخب درباره سقوط بغداد پرداخته است؛ تا ضمن گزارشی از نقش راوی و چگونگی کانون‌سازی و توالی و گسستِ روایت‌ها، بکوشد از طریق ارائه روایت نزدیک به واقع نشان دهد که روایت‌ها چگونه و تا چه اندازه در طول زمان تحول یافته‌اند. روایت‌های مورد بررسی در این پژوهش، در سه گونه: روایتِ پیروزنگارانه، انحطاط‌نگارانه و داستان‌واره دسته‌بندی شده‌اند. این پژوهش، نشان می‌دهد که عواملی چون نزدیکی به مرکز قدرت و مذهب راوی و نیز نگاه سرگرم‌کنندگی و یا عبرت‌گیری او به رویداد، در شکل‌گیری هرکدام از روایت‌ها نقش داشته است.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical Analysis of Narrations in Relation to the Collapse of Bagdad by Mongolians

نویسندگان [English]

  • Hossein Ali Bayat 1
  • jamile yousefi 2
1 Assistant Professor of Literature Department, Ayatollah Boroojerdi Universit
2 Ph.D. Student of Alzahra University
چکیده [English]

The collapse of Bagdad by Holakukhan e- Mongol (366 AC) and (656 After Hijrah) was considered as an important event which terminated the caliphate of Abbasids and it was followed by the considerable religious, political and cultural changes. This research has critically analyzed the seven selective narrations on the collapse of Bagdad by taking advantage of the techniques of analyzing the narrations in order to report the role of narrator, the way of centralizing, the order and the gap within the narrations and to demonstrate how and to what extent the narrations have been developed by presenting them close to reality. The narrations under study have been categorized into three kinds of victorious-illustrating, deviational-illustrating, and novel like. This research clarifies that the elements like proximity to the center of authority; the religion of narrator in addition to the amusing or advising view of him towards the event has been effective on development of narrations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • historical narration
  • critical analysis of narration
  • victory of Bagdad
  • Mongolians
  • Abbasids

عنوان مقاله [العربیة]

التحلیل التاریخی لروایات سقوط بغداد على ید المغول

چکیده [العربیة]

إن سقوط بغداد على ید هولاکوخان المغولی (م 663 ق.) فی عام 656 ق. من الاحداث المصیریة التی أنهت الخلافة العباسیة و أدت الى تغییرات مذهبیة، سیاسیة و ثقافیة جمّة. یسعى هذا المقال مستفیداً من اسلوب التحلیل الروائی و من خلال استعراض دور الراوی و کیفیة التمحور و کذلک توالی الروایات و انقطاعها؛ الى تحلیلٍ نقدیٍ للروایات السبع المنتخبة فی سقوط بغداد و الوصول الى الروایة القریبة من الواقع و أن یبین کیف أن الروایات اصابها الکثیر من التغییر مع مرور الزمن. تصنف الروایات المعتمدة فی هذا البحث الى ثلاثة اصناف و هی الروایات المقترنة بالفوز أو بالانحدار أو بالحکایة. یبین هذا المقال أن عوامل عدة، کالقرب من مراکز القوة و انتماء الروای المذهبی و کذلک اتجاهه الهزلی أو الوعظی عند نقل الحدث ساهم فی تکوین کل من هذه الروایات.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • : الروایات التاریخیة
  • تحلیل الروایة النقدی
  • فتح بغداد
  • المغول
  • العباسیون

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار