مسئله‌ شناخت تاریخی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ اسلام؛ دانشگاه شیراز

2 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز

چکیده

بازتابندگی دانش تاریخی، به‌ویژه از حیث تعین اقتدار نیروهای اجتماعی در جوامع سنّت‌‌گرا، اعتبارسنجیاین حوزه معرفتی را ضروری ساخته است. ابتنای اعتبارسنجی­هایدانش تاریخی، به تصوری معیار از معرفت و منابع توجیه معرفتی از یک سو، و ناتوانی منابع معرفتی مورخان در برآورده‌کردن این معیارهای اعلای معرفت از سوی دیگر، زمینه­ساز پدیدآمدن چالش­های شکاکانه در مورد ارزش معرفتی تاریخ‌پژوهی شده است. از این چالش‌ها که می­توان آنها را در قالب چالش­های هستی­شناختی، معرفت‌شناختی و روش‌شناختی صورت­بندی کرد، تحت عنوان مسئله شناخت تاریخی یاد می‌شود. به نظر می­رسد، هرگونه کوشش برای حلّ چالش­های فراروی دانش تاریخی، مستلزم آسیب­شناسی مسئله شناخت تاریخی از طریق بازشناسی پیش­فرض‌های پدیدآورنده آن است.
مقاله حاضر که به این موضوع اختصاص دارد، به این یافته رسیده است که ساختار مسئله شناخت تاریخی، همانند دیگر مسائل فلسفی، از الگوی استدلال­های شکاکانه پیروی می­کند و به عبارتی دیگر، تحمیل معیارهای معرفتی دیگر قلمروهای شناختی بر زمینه مطالعات تاریخی، عامل شکل­گیری مسئله شناخت تاریخی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Issue of Historical Knowledge

نویسندگان [English]

  • saeed moosavi siany 1
  • Mohammad Ali Ranjbar 2
1 .PHD Student of the History, Shiraz University
2 Assistant Professor of History Department, Shiraz University
چکیده [English]

Reflectivity of historical knowledge particularly in terms of determining the power of social powers in traditionalist societies has considered the validation of this epistemological domain as a necessary issue.
The discipline of history has led to the skeptical challenges in concern with the epidemiological value of investigating the history because it is the basis and the criterion of validation of knowledge and sources for the justification of knowledge on the one hand and on the other hand the sources of the knowledge of historians are incapable of providing these ideal criteria. 
These changes which can be illustrated in form of epistemology and methodological challenges are stated as the issue of historical knowledge. It appears that any endeavors towards solving the challenges before the historical knowledge is in need of pathology of the issue of historical knowledge by the reidentification of the presumptions.
 The present article has concluded that the structure of historical knowledge matter like the other philosophical issues follows the patterns of skeptical reasoning and to put the other way, completing the epistemological criteria of other cognitive domains on the basis of historical studies is the reason of developing the issue of historical knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • historical knowledge
  • philosophy of history discipline
  • skeptical reasoning
  • historical methodoology
  • historoography

عنوان مقاله [العربیة]

مسألة المعرفة التاریخیة

چکیده [العربیة]

إن ارتدادیة علم التاریخ و خاصتاً فیما یتعلق بهیمنة العوامل الاجتماعیة فی المجتمعات التقلیدیة، یشدد أهمیة التوثیق فی هذه الدائرة المعرفیة. یستند التوثیق للعلم التاریخی الى تحدید المقیاس المعرفی و مصادره من جهة و الى إخفاق المصادر المعرفیة لدى المؤرخ فی الوصول الى المعاییر المعرفیة المتکاملة من جهة أخرى؛ کل ذلک أدّى الى حدوث إشکالیة التشکیک فی القیمة المعرفیة للبحث التاریخی. هذه الاشکالیات و التی یمکن تصنیفها فی إشکالیة المعرفة الکونیة، المعرفیة و المنهجیة؛ تندرج جمیعها ضمن مسألة المعرفة التاریخیة. یبدو أن ای محاولة لایجاد حلولٍ لهذه الاشکالیات المطروحة أمام علم التاریخ، یتطلب دراسة لإشکالیات المعرفة التاریخیة عن طریق مراجعة المفروضات المؤِلفة لها. توصل هذا المقال بموضوعه هذا إلى أن هیکلیة المعرفة التاریخیة کغیرها من المسائل الفلسفیة، تعتمد على قاعدة عدم التأکد و الشکوکیة و بعبارة أخرى فانّ فرض المعاییر المعرفیة للساحات المعرفیة الاخرى على المطالعات التاریخیة أدت الى تکون أشکالیة المعرفة التاریخیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • المعرفة التاریخیة
  • فلسفة علم التاریخ
  • الشکوکیة
  • المنهجیة التاریخیة
  • علم التأریخ

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار