تفاوت قشربندی اجتماعی در مناطق شمالی و جنوبی جزیرة العرب و منطقه حجاز در آستانه ظهور اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ دانشگاه الزهراء(س)

چکیده

قشربندی اجتماعی در جزیرة العرب قبل از اسلام، متأثر از نظام قبیله‌ای و سنت‌های حاکم بر آن، سلسله مراتبی پلکانی داشت. این قشربندی در مناطق شمالی و جنوبی، با توجه به توسعه سازمان اجتماعی و همچنین رشد سیاسی و اقتصادی این مناطق، تفاوت‌هایی با قشربندی منطقه حجاز یافت. این مقاله می‌کوشد با رویکردی توصیفی ـ تبیینی و با بهره‌گیری از منابع مربوط به دوره جاهلیت، تاریخ‌های عمومی، تاریخ‌های محلی، کتب رجالی و جغرافیایی این تفاوت را بررسی کند. بر اساس این پژوهش، توسعه نظام قبیله‌ای و سیاسی مناطق شمالی و جنوبی و رشد اقتصادی آن‌ها، بر نحوه توزیع ثروت، قدرت و منزلت مؤثر بوده و سبب شده است که اقشار اجتماعی این مناطق در لایه‌های بالایی و میانی، متفاوت از قشربندی اجتماعی در منطقه حجاز باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Difference in the Social Classification between the Northern and Southern Areas of Arabian Peninsula and Hejaz in the Early Islam

نویسنده [English]

  • Hediyeh Taqavi
Assistant professor of history department, Alzahra University
چکیده [English]

The social classification in Arabian Peninsula before Islam affected by the tribal system and the ruling traditions was hierarchy like. This classification in the northern and southern areas was of some differences from that of Hejaz area thanks to development of social organization as well as the political and economic development of these areas.
This article tries to study these differences via the descriptive-explanatory approach, and taking advantage of the sources related to the age of ignorance, general histories, local histories, geographical and authorities’ books. On account of this research, the development of tribal and political system of northern and southern areas as well as their economic progress has been effective towards the distribution of the wealth, power and position and it has caused the difference in terms of the social classes of these areas in the upper and intermediate levels, compared with the social classification in Hejaz.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arabian Peninsula
  • Hejaz
  • history of early Islam
  • social classification
  • social history