نقش بازرگانان در بافت تاریخی شهر یزد در عصر قاجار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای باستان‌شناسی دوران اسلامی دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

موقعیت ممتاز، تاریخی و جغرافیایی ایران، موجب بسط تجارت و انباشت سرمایه در غالب ادوار تاریخی این سرزمین بوده است. در دوره قاجار، این برتری راهبردی کشور، با توسعه تجارت جهانی همراه گشته، رونق دوچندان اقتصادی و بازرگانی ایران را به ارمغان آوردند. این وضع، شکوفایی چشمگیر تعدادی از کلان‌شهرهای کشور نظیر یزد را سبب گردید. نوشتار حاضر، با بهره‌گیری از نتایج پژوهش‌های تاریخی و منابع مکتوب و شواهد عینیِ فرهنگی ـ تاریخی شهر یزد، دلایل رونق اقتصادی شهر یزد در دوران قاجار و تأثیر بازرگانان بر بافت تاریخی آن را مورد بررسی قرار داده است. یافته‌های این پژوهش، نشان می‌دهد که تحولات ناشی از انقلاب صنعتی در تجارت جهانی، رونق تجارت خارجی ایران، موقعیت راهبردی شهر یزد و استقرار زرتشیان تجارت‌پیشه‌ای را که با پارسیان هند ارتباط بازرگانی گسترده داشته‌اند، از دلایل مؤثر پیشرفت اقتصادی و بازرگانی یزد در دوران قاجار بوده است. این شکوفایی اقتصادی، خود زمینه‌ساز حضور تعداد بسیاری از بازرگانان در این شهر گردید که با اسکان در محلات مختلف شهری، بافت تاریخی آن را دگرگون ساختند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Merchants on the Historical Context of Yazd City in Qajar Era

نویسندگان [English]

  • Hamid Azizi 1
  • Hassan Karimiyan 2
1 student of archeology of Islamic eras, Tehran University
2 Associate professor of archeology department, Tehran University
چکیده [English]

The grand historical and geographical state of Iran has led to the development of commerce and the storage of investment during the historical eras of this land. 
In Qajar era, this strategic advantage of the country has been along with the advancement of universal commerce and could be the provider of double economic and commercial prosperity of Iran. These conditions led to the noticeable flourishing of numerous macro cities of the country such as Yazd. Taking advantage of the historical researches, written sources and objective cultural-historical evidences of Yazd, the present writing has investigated the reasons of economic prosperity of this city in Qajar era in addition to the effect of merchants on its historical context. The findings of this research reveal that the effective causes of economic, commercial development of Yazd in Qajar time are deemed to be the changes resulted from the industrial revolution within the universal commerce, the prosperity of external commerce of Iran, strategic position of Yazd and the settlement of merchant Zoroastrians having a great commercial relationship with India’s Persians. This economic flourishing led to the presence of a lot of merchants in this city who change the Historical Context of Yazd by settling in the diverse urban areas. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qajar era
  • Yazd
  • economic history
  • merchants
  • historical context of Yazd