چالش‌های حکمرانی آل‌رسّی در یمن؛ تحلیل موانع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن دانشگاه پیام نور قم

2 دکترای تخصصی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

10.22081/hiq.2025.64886.2403

چکیده

در میان حکومت‌های متعدد یمن، سلسله زیدیه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. با این حال، آل‌رسّی به‌عنوان نخستین سلسله حاکم زیدیه، در مسیر استقرار و تثبیت حکومت با چالش‌های جدی مواجه شد و این امر بر اهمیت تاریخی این سلسله افزوده است. در این پژوهش، سوال اصلی این است: «موانع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی حکومت آل‌رسّی در مسیر استقرار و تثبیت حکومت وحکمرانی در یمن چه بوده است؟» فرضیه این تحقیق بر این مبنا استوار است که عواملی چون ناامنی و شورش‌های قبیله‌ای، درگیری‌های مذهبی و ضعف در مدیریت و جانشینی، به‌عنوان موانع اصلی در دوره استقرار، تثبیت (۲۸۴- ۴۴۴ق) حکومت آل‌رسّی عمل کرده‌اند. اهداف پژوهش تحلیل چالش‌های حاکمیت آل‌رسّی در در دوره اولیه در یمن، شناسایی موانع اساسی سیاسی و فرهنگی و نیز بررسی عوامل اقتصادی است که بر پایداری و تثبیت حکومت تأثیرگذار بوده‌اند. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مداخلات خارجی عباسیان و مخالفت‌های حکام محلی و رقابت‌های قبیله‌ای، اختلافات درونی و ضعف ساختار حکومت و فقدان نیروی نظامی منسجم، از موانع عمده دوره استقرار و تثبیت حکمرانی آل‌رسّی بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

چالش‌های حکمرانی آل‌رسّی در یمن؛ تحلیل موانع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی

نویسندگان [English]

  • mohammad taher yaghoubi 1
  • mohammadtaghi sazandegi 2
1 Associate Professor of the History of Culture and Civilization Department of Payam Noor University of Qom
2 Specialized doctorate in the history of Islamic culture and civilization
چکیده [English]

در میان حکومت‌های متعدد یمن، سلسله زیدیه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. با این حال، آل‌رسّی به‌عنوان نخستین سلسله حاکم زیدیه، در مسیر استقرار و تثبیت حکومت با چالش‌های جدی مواجه شد و این امر بر اهمیت تاریخی این سلسله افزوده است. در این پژوهش، سوال اصلی این است: «موانع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی حکومت آل‌رسّی در مسیر استقرار و تثبیت حکومت وحکمرانی در یمن چه بوده است؟» فرضیه این تحقیق بر این مبنا استوار است که عواملی چون ناامنی و شورش‌های قبیله‌ای، درگیری‌های مذهبی و ضعف در مدیریت و جانشینی، به‌عنوان موانع اصلی در دوره استقرار، تثبیت (۲۸۴- ۴۴۴ق) حکومت آل‌رسّی عمل کرده‌اند. اهداف پژوهش تحلیل چالش‌های حاکمیت آل‌رسّی در در دوره اولیه در یمن، شناسایی موانع اساسی سیاسی و فرهنگی و نیز بررسی عوامل اقتصادی است که بر پایداری و تثبیت حکومت تأثیرگذار بوده‌اند. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مداخلات خارجی عباسیان و مخالفت‌های حکام محلی و رقابت‌های قبیله‌ای، اختلافات درونی و ضعف ساختار حکومت و فقدان نیروی نظامی منسجم، از موانع عمده دوره استقرار و تثبیت حکمرانی آل‌رسّی بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • آل‌رسّی
  • یمن
  • موانع سیاسی
  • چالش‌های فرهنگی
  • فرقه‌گرایی