نقش انجمن ایالتی آذربایجان و روزنامه انجمن تبریز در ادبیّات عصر مشروطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 گروه تاریخ، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تهران، تهران، ایران

10.22081/hiq.2023.74344

چکیده

آثار ادبی دوره مشروطه - اعم از نظم و نثر - نقش خطیری در فرازوفرود نهضت مشروطیت ایفا کرده است. این آثار هم بر نهضت مشروطیت تأثیر داشت و هم از آن متأثر شد. آثار ادبی پدید آمده در تبریز در راستای اقدامات انجمن ایالتی آذربایجان و باانگیزه­ی تقویت روحیه اصلاح‌خواهی مردم، برای نخستین بار موضوعات و مضامینی را مطرح ساخت که به شکست پندارهای کهنه و تجلّی اندیشه‌های نو در حیطه علم و فرهنگ انجامید و زمینه­ی پذیرش نواندیشی و بیداری را فراهم آورد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از مجموعه­ی کامل شماره‌های «روزنامه انجمن تبریز» و مجموعه «اسناد شخصی امیرحسین نیک‌پور» کوشیده است نقش آثار ادبی عصر مشروطه در تبریز و جایگاه آن در تقابل سرنوشت‌ساز اندیشه‌های کهنه و نو را که درنهایت به تداوم سنّت‌های پیشامشروطه و شکست نوآوری‌ها انجامید، بکاود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Azerbaijan State Association and Tabriz Newspaper in the Literature of the Constitutional Era

نویسندگان [English]

  • Saeed Atashbar 1
  • Manizhe Sadri 1
  • Seyed Mahmoud Sadat 2
  • Manijeh Kazemi Rashed 1
1 history department, Islamic Azad university of Tabriz, Shabestar I.R. Iran
2 history department, Imam Khomeini and Islamic republic research institute of Tehran ، IRAN
چکیده [English]

The Literary works of poetry and prose in the constitutional period were of a significant role in the ups and downs of the constitutional movement. These works both influenced and were affected by this movement. Literary works developed in Tabriz and in line with the actions of the Azerbaijan State Association and with the aim of strengthening the spirit of reformism, raised the issues led to the removal of old thoughts and the manifestation of new ones in the field of science and culture and provided the ground for acceptance of intellectualism and wakefulness. This article, relying on the descriptive-analytical method of research and the complete collection of issues of " Newspaper of Tabriz Association" as well as the collection of " Amir Hossein Nikpour’s Personal Documents " has tried to investigate the role of literary works related to the constitutional era in Tabriz and its position in the fateful confrontation of old and new thoughts that finally led to the continuation of pre constitutional traditions and the failure of innovations

کلیدواژه‌ها [English]

  • constitutional movement
  • Azerbaijan State Association
  • Tabriz Association newspaper
  • Amir Hossein Nikpour
  • conflict of tradition and modernity

عنوان مقاله [العربیة]

دور جمعیّة ولایة آذربایجان وجریدة جمعیّة تبریز فی أدبیّات العهد الدستوری (المشروطة)

چکیده [العربیة]

لعبت النتاجات الأدبیّة فی العهد الدستوری (المشروطة) ـ سواء الشعریّة منها أو النثریّة ـ دوراً خطیراً فی تطوّرات الحرکة الدستوریّة. ومثلما کان لهذه النتاجات تأثیرها على الحرکة الدستوریّة کان للحرکة تأثیرها علیها فی المقابل. وکانت النتاجات الأدبیّة الصادرة فی تبریز ضمن سیاق فعّالیّات جمعیّة ولایة آذربایجان الهادفة إلى تقویة النزعة الإصلاحیّة لدى الشعب قد أدّت إلى تراجع الأفکار القدیمة وتجلّی وبروز الأفکار الحدیثة فی مجالَی العلم والثقافة، ممّا أسهم فی تهیئة أرضیّة التجدید الفکری والیقظة للأُمّة. وهذه المقالة تسعى باتّباع الأُسلوب الوصفی التحلیلی وبالاستفادة من مراجعة المجموعة الکاملة لأعداد جریدة جمعیّة تبریز ومجموعة (الوثائق الشخصیّة لأمیر حسین نیک پور) إلى البحث فی مدى الدور الذی لعبته النتاجات الأدبیّة الصادرة فی العهد الدستوری فی تبریز والمکانة التی کانت لها فی الصراع المصیری بین الأفکار القدیمة والحدیثة والذی کانت نهایته هی بقاء واستقرار تقالید ما قبل العهد الدستوری (المشروطة) وهزیمة وفشل الفکر التجدیدی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الحرکة الدستوریّة (المشروطة)
  • جمعیّة ولایة آذربایجان
  • جریدة جمعیّة تبریز
  • أمیر حسین نیک پور
  • الصراع بین التقلید والحداثة

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار