بررسی الگوی تصمیم‌گیری حضرت علی(ع) در شورای شش نفره با تمرکز بر نظریه تصمیم‌گیری سایمون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج‌البلاغه دانشگاه میبد، ایران، میبد

2 استادیار گروه ایرانشناسی دانشگاه میبد

10.22081/hiq.2023.74234

چکیده

پس از کشته شدن خلیفه دوم، بر پایه پیشنهاد قبلی او، انتخاب خلیفه بر عهده یک شورای شش نفره قرار گرفت. یکی از شاخص‌ترین اعضای این شورا حضرت علی(ع) بود که دیدگاه ایشان تأثیر تعیین‌کننده‌ای در تصمیم شورا داشت. این مقاله به دنبال ارائه مدلی برای تبیین تصمیم‌گیری امام علی(ع)در شورای شش نفره در قالب نظریه تصمیم‌گیری سایمون به روش توصیفی ـ تحلیلی است. یافته این پژوهش نشان می‌دهد که علی(ع)بعد از قرار گرفتن در موقعیت اجبار و مشاهده خطر دودستگی مسلمانان، ضمن استدلال به حقانیت خود در جانشینی و همچنین با دوری جستن از اتهام اختلاف، دست به اتخاذ تصمیم زدند. در این راستا و در مرحله انتخاب، موانعی پیش روی حضرت بود که ساختمندی تصمیم حضرت در قالب توضیح مرحله «اجرای تصمیم» قابل تبیین است. تبیین کارایی تصمیم حضرت و میزان پذیرش تصمیم حضرت توسط متصدیان حکومتی بخشی دیگر از این مقاله را تشکیل می‌دهد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Decision-Making Model of Ali (A.S) in the Six-Member Council, Focusing on Simon's Decision-Making Theory

نویسندگان [English]

  • Maryam Tavakol nia 1
  • Hasan Zaree Mahmod Abadi 2
1 Ph. D Student of Nahj al- Balaqah science, Meybod university
2 Assistant professor of Iranology, Meybod university
چکیده [English]

After the death of the second caliph and based on his previous suggestion, the selection of caliph was entrusted to a six-member council. One of the prominent members of this council was the holiness, Ali (A.S), whose opinion had a decisive influence on the decision of the council. This article seeks to present a model to illuminate the decision-making of Imam Ali (A.S) in the council of six people on the basis of Simon's decision-making theory by taking advantage of the descriptive-analytical method. The findings of this research clarify that Ali (A.S) made a decision after being in a situation of coercion and noticing the danger of division of Muslims, while arguing for their rightness in succession and also avoiding accusations of differences. Explaining the efficiency of His decision and the degree of its acceptance by the government officials is another part of this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ali (A.S)
  • Simon's decision-making theory
  • succession of the Prophet
  • history of caliphate

عنوان مقاله [العربیة]

بحثٌ عن نمط اتّخاذ القرارات لدى الإمام علیّ علیه السلام فی الشورى السداسیّة، مع الترکیز على نظریّة سایمون فی اتّخاذ القرارات

چکیده [العربیة]

بعد مقتل الخلیفة الثانی، وتطبیقاً لاقتراحه المسبق، وُضع انتخاب الخلیفة على عاتق هیئة سداسیّة الأعضاء (الشورى). وأحد أبرز أعضاء هذه الشورى هو الإمام علیّ(ع) الذی کان لرأیه أثره الحاسم فی قرار هذه الشورى. وهذه المقالة تسعى ـ من خلال المنهج الوصفی التحلیلی والالتزام بنظریّة سایمون حول اتّخاذ القرارات ـ لتقدیم نموذج یوضح کیفیّة اتّخاذ الإمام علیّ(ع) لقراراته فی هذه الشورى ذات الأعضاء الستّة. وتشیر ثمرة هذا التحقیق إلى أنّ علیّ(ع) بعد أن صار فی موقف المضطرّ ومشاهدته لخطر تشتّت المسلمین، بادر إلى اتّخاذ قراره بعد بیان حقّانیّته فی الخلافة، وضمن إبعاد نفسه عن تهمة إثارة الخلافات. وفی هذا السیاق، کانت هناک ـ فی مرحلة الانتخاب ـ عوائق تعترض حرکة الإمام وتعیق اتّخاذه للقرارات، وهو ما یمکن بیانه فی إطار توضیح مرحلة (تنفیذ القرارات). وبیان کفاءة قرار الإمام ودرجة قبول قراره لدى المتصدّین من أهل الحکم یمثّل قسماً آخراً من هذه المقالة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • علیّ(ع)
  • نظریّة سایمون فی اتّخاذ القرارات
  • خلافة النبیّ
  • تاریخ الخلافة