نقش عوامل سیاسی بر کاهش ارزش پول‌ ایران در سدۀ دوازدهم هجری‌قمری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی و استادیار دانشکدۀ ایران‌شناسی دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان

2 استادیار دانشکده ایرانشناسی دانشگاه ولیعصر رفسنجان

10.22081/hiq.2023.60729.2165

چکیده

سدۀ دوازدهم هجری، همزمان با برافتادن صفویه تا روی کار آمدن قاجاریه، از وجوه گوناگون در تاریخ ایران اهمیت دارد زیرا نشان‌دهندۀ دوران ناتوانی و انحطاط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بوده است. یکی از مباحث مهم اقتصادی این سده، کاهش ارزش پول ایران بوده‌ که ادامة روند اواخر دورة صفویه است. در این نوشتار، عوامل سیاسی مؤثر بر روند کاهش ارزش پولی ایران در سدۀ دوازدهم و چگونگی‌ تأثیرگذاری آن‌ها مطالعه و بر اساس شیوۀ توصیفی‌تبیینی گفته شده است در نتیجۀ وقوع شورش‌ها، جنگ‌های متمادی داخلی و خارجی و خط‌مشی سردمداران قدرت هزینه‌های سنگین اقتصادی‌اجتماعی زیادی بر کشور تحمیل و سبب بحرانی‌شدن اوضاع اقتصادی این دوره و توقف رشد و توسعۀ اقتصادی کشور شد. در پی آن، اخذ مالیات‌های سنگین از تولیدکنندگان و تخریب زیرساخت‌های کشاورزی و تجاری منجر به کمبود کالاهای اساسی و تورم در کشور شد. یکی دیگر از تأثیرات منفیِ متأثر از سیاست‌های غلط داخلی و خارجی‌ کمبود فلز پول بود که بر اثر آن، حاکمیت مجبور شد برای تأمین هزینه-ها، میزان عیار و وزن مسکوکات را کاهش دهد. تنزل عیار که نشان‌دهندۀ کاهش ارزش پول در این دوره بود، باعث افزایش بی‌رویۀ قیمت‌ها و تورم فراگیر شد. در نتیجه، ارزش پول ایران در این سده کاهش چشمگیری پیدا کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of political factors on the trend of Iranian monetary devaluation in the 12th century AH

نویسندگان [English]

  • Somayeh Khanipour 1
  • Fahimeh Shakiba 2
1 Vali-e-Asr University of Rafsanjan
2 Vali-e-Asr University of Rafsanjan
چکیده [English]

The 12th century AH in many aspects have had a vital influence in the Iranian history. This period is characterized by the disability and political degeneration of Iran's economic and social life, which was a consequence of the Safavid fall, before the coming of Qajars. The political chaos in this period affected other social and economic sectors. This paper has focused on the political masses affecting the process of the Iranian monetary devaluation during the rule of Afghans, Afsharieh and Zandia dynasties. It also uses descriptive and explanatory methods to interpret the problem. One of the most significant economic outcomes in this century was the Iranian monetary devaluation during this period, which was the continuation of Safavid era. Political instability and the policies of power leaders in Iran during this period can be considered as influential factors in the Iranian monetary devaluation, those situations became worse and the high costs of these issues were obstacles to economic growth. Such as getting high tax, caused to demolishing the agricultural and economic foundation and due to lack of basic goods and inflation. The government had to decline the standard and weight of coin because of the lack of metal as a result of internal and external factors. The decrease of standard of money was a sign of decline in money value as well. This caused the increase in price and inflation wastly. As a result of these circumstance, the warth of Iran currency in this century went down highly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran's economic situation
  • currency devaluation
  • Afghan
  • Zandieh
  • Afshari