بررسی تاریخی ورود امام حسن عسکری(ع) به گرگان و اعتبارسنجی قدمگاه منسوب به ایشان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ اسلام دانشگاه لرستان، خرم‌آباد

2 دانشجوی دکترای تاریخ اسلام دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم

10.22081/hiq.2022.73185

چکیده

بررسی تاریخی سیره و زندگانی اهل‌بیت(ع)، یکی از روش‌های سنجش باورهای شیعیان و پاس‌داشت آن در برابر اندیشه‌ها و برداشت‌های ناصواب است. قدمگاه منسوب به امام حسن عسکری(ع) در شهر گرگان که در دوره معاصر بنا گردیده، مستند به روایتی است که بر پایه آن، شخصی به نام جعفربن‌شریف جرجانی خدمت امام عسکری(ع) رسید و حضرت به او وعده داد که به جرجان می‌آید و این وعده، با طیّ الأرض حضرت در تاریخ موعود محقق گشت. مقاله پیش رو که به بررسی تاریخی این رویداد پرداخته است، نشان می‌دهد که در باره ورود امام(ع)به گرگان، تنها بعضی از آثاری که کرامات اهل‌بیت(ع) را نقل کرده‌اند، در ضمن روایت مذکور، به این موضوع اشاره کرده‌اند و هیچ‌یک از دیگر عالمان و مورخان مسلمان، این موضوع را بیان ننموده‌اند. بر این اساس، با توجه به عدم قدمت بنای موجود و ضعف سندی روایت و حتی سازگار نبودن جغرافیایی مکان مذکور در روایت با مکان بنای قدمگاه و نیز با در نظر گرفتن شرایط حاکم در زمان امام عسکری(ع)، اصالت مکان مورد بحث قابل ‌اثبات نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Historical Investigation of the Arrival of Imam Hasan Askari (A.S) in Gorgan and Validation of the Footprint Attributed to Him

نویسندگان [English]

  • mahdi yekkehkhani 1
  • Vahideh Heiran 2
1 Ph. D Student of Islamic History, Lorestan University, Khorramabad
2 Ph. D Student of Islamic history, Baqer al- Olum University, Qom
چکیده [English]

The historical study on the life of the Ahl al-Bayt is considered as one of the methods of evaluating the beliefs of Shiites and guarding it against the incorrect thoughts and perceptions. The footprint (qadamgah) attributed to Imam Hassan Askari (A.S) in the city of Gorgan is documented in a tradition based on which a person named Jafar ibn e- Sharif e- Jorjani visited Imam Askari (A.S) and that Holiness promised him that he would come to Jorjan, and this promise was fulfilled in the promised date by Imam’s folding up of the earth miraculously. The following article, which deals with the historical investigation of this event, shows that only some of the works quoted the virtues of Ahl al-Bayt have narrated this issue, and none of the other scholars and Muslim historians have referred to it. Based on this, due to the lack of antiquity of the existing place and the weakness of the narration's document, even the geographical incompatibility of the place mentioned in the narration with the real location of the footprint, and considering the predominant conditions at the time of Imam Askari (A.S), the authenticity of the place in question cannot be proven.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Askari (A.S)
  • Iranians
  • footprint
  • Gorgan
  • Jafar ibn e- Sharif e-Jorjani

عنوان مقاله [العربیة]

تحلیل تاریخی لقدوم الإمام الحسن العسکری (ع) الى جرجان وصحة موطىء القدم المنسوب إلیه

چکیده [العربیة]

یعتبر التحلیل التاریخی لسیرة و حیاة أهل البیت(ع) من وسائل تقییم عقائد الشیعة، و ترفیعها عن الأفکار المغلوطة، فنجد أنّ موطىء القدم المنسوب للإمام الحسن العسکری(ع) الموجود فی شهر جرجان، و الذی تم استحداثه فی الدورة المعاصرة، یستند الى روایةٍ مضمونها أنّ شخصاً یدعى جعفر بن شریف الجرجانی کان قد ذهب نحو الإمام الحسن العسکری(ع) و وعده علیه السلام بزیارته فی جرجان، و قد وفى الإمام بوعده فی الوقت المحدد عبر طی الأرض.
فی هذه المقالة نوضح تحلیلاً تاریخیاً لهذه الحادثة، بالإضافة الى اعتبار أنّ قدوم الإمام الى جرجان هو من الکرامات التی ذکرت فی بعض المصادر التی تتتحدث حول کرامات أهل البیت(ع). الا أنّنا لم نجد أنّ أحداً من العلماء أو المؤرخین قد ذکر هذه الواقعة، مما یدل على عدم ثبوت أصالة هذه الحادثة،بسبب ضعف السند، قدمة البناء المذکور و عدم مطابقة موقعه الجغرافی لما ورد فی الروایة، بالإضافة إلى شروط زمان الإمام الحسن العسکری(ع).

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الإمام العسکری
  • الإیرانیین
  • موطىء القدم
  • جرجان
  • جعفر بن شریف الجرجانی

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار