بررسی پیامدها و آسیب‌های فتوحات در دهه‌های نخستین اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گرایش تاریخ اسلام، گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی،واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد،ایران

2 استادیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی،واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد،ایران، (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه ایلام

10.22081/hiq.2022.72775

چکیده

با شروع فتوحات مسلمانان، دنیای اسلام با مشکلاتی روبه‌رو شد که خلفای نخستین برای برطرف کردن آن، روش­های خاصی پیش گرفتند. سرازیرشدن غنایم به پایتخت خلافت، تصاحب اراضی کشاورزی ساکنان سرزمین‌های تازه فتح‌شده، تأسیس پادگان‌شهر و مهاجرت مسلمانان عرب به ایران، از جمله پیامدهای فتوحات بود که با وجود منافعی که برای مسلمانان داشت، آسیب­هایی را هم برای جامعه نوپای اسلامی از یک سو، و مناطق تازه فتح‌شده ایران از سوی دیگر، همراه داشت؛ آسیب­هایی چون: کنار گذاشته شدن صحابه بزرگ، تقسیم نامساوی غنایم، ایجاد طبقه‌ اشراف، ترکیب ناهمگون جمعیت در پادگان‌شهرها، احیای تعصبات قومی و نژادی، عدم تبلیغ اسلام به صورت بنیادی، عدم نظارت بر رفتارکارگزاران در دریافت خراج و ایجاد دسته­ای از مالکان بزرگ در حجاز. پژوهش حاضر، به بررسی و نقد پیامدها و آسیب‌های فتوحات به روش وصفی ـ تحلیلی می­پردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The investigation of Consequences of Conquests in the First Islamic Decades

نویسندگان [English]

  • khalil zarei 1
  • shokouhosadat arabi hashemi 2
  • Siavash Yari 3
1 Ph. D Candidate of History of Islam, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Najafabad Branch
2 Assistant Professor in Department of History, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Najafabad Branch
3 Associate Prof. of Department of History, Ilam University
چکیده [English]

The conquests of Muslims faced the world of Islam with problems, so that some specific strategies were taken by the early caliphs to settle them. The inclination of plunders toward the center of caliphate, the possession of habitants’ farming lands in the newly conquered lands, the foundation of casern in city as well as the migration of Arab Muslims to Iran were considered the outcomes of conquests. In spite of some benefits for the Muslims, they were along with some detriments for the new Islamic society on one hand and the newly conquered areas of Iran on the other hand. The detriments such as putting outstanding followers aside, unfair division of plunders, development of Nobel class, heterogeneous composition of population in the caserns of cities, reoccurrence of racial prejudices, no fundamental propagation of Islam, no supervision on the conduct of agents related to the reception of tax and development of a great branch of proprietors in Hejaz.The present research investigates and criticizes the consequences of conquests through the descriptive-analytical method of research

کلیدواژه‌ها [English]

  • conquests
  • early caliphs
  • Iran
  • propagation of Islam
  • followers of Prophet Mohamad (PBUH)

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة لنتائج و أضرار الفتوحات الإسلامیة فی العقود الأولى للإسلام

چکیده [العربیة]

واجه العالم الإسلامی مع بدایة الفتوحات الإسلامیة مشاکل متعددة استخدم فیها الخلفاء الأوائل طرقاً مختلفة لحلها. و من نتائج تلک الفتوحات کانت تدفق الغنائم على عاصمة الخلافة، الاستیلاء على الأراضی الزراعیة التی تم احتلالها حدیثًا، إنشاء معسکرات مختلفة ، و هجرة العرب المسلمین إلى إیران. على الرغم من وجود المنافع المختلفة لهذه الفتوحات، الا أنها تحتوی العدید من الأضرار التی لحقت بالمجتمع الإسلامی الحدیث. مثال على ذلک: إقصاء کبار الصحابة، التوزیع الغیر متساوی للغنائم، إیجاد طبقة الأشراف، إحیاء التعصبات القبلیة و العرقیة، التوزیع الغیر متکافئ للغنائم، خلق الطبقة الأرستقراطیة، التوزیع السکانی العشوائی فی المدن، إحیاء التعصبات العرقیة و العنصریة، عدم الرقابة على جمع الخراج، بالإضافة الى ایجاد طبقة کبیرة من الملاکین فی الحجاز. نستعرض فی هذه المقالة عواقب و مساوىء الفتوحات الإسلامیة، من خلال الاستناد الى الأسلوب الوصفی و التحلیلی

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الفتوحات
  • الخلفاء الأوائل
  • إیران
  • تبلیغ الإسلام
  • صحابة النبی