مکاتبه‌های ساکنان ایران با امام حسن عسکری(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم

2 دانشجوی دکترای تاریخ اسلام دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم

10.22081/hiq.2022.72762

چکیده

شیعیان ایران در عصر امام حسن عسکری(ع)، به دلیل دوری مسافت، با نامه‌نگاری از طریق وکلای آن حضرت، پرسش‌های دینی خود را با ایشان در میان می‌گذاشتند. پاره‌ای از پرسش‎های موجود در این نامه‌ها، دارای دلالت‌های مهمی در زمینه سیر تاریخی فکر و فقه شیعه است که در مباحث تاریخ تمدن شیعیان باید مورد توجه قرار گیرد. پژوهش پیش رو، این مکاتبه‌ها را بر اساس مناطق جغرافیایی، و سپس نام راویان، سامان داده و کوشیده است به این پرسش پاسخ دهد که مناطق مختلف ایران در این خصوص چه نقشی ایفا کرده­اند و در مقایسه با یکدیگر، علل و عوامل نگارش نامه­ها و نیز محتوای نامه­های آنها چه بوده است؟نتیجه این پژوهش، رابطه مستقیمی میان جمعیت شیعه و تعداد نامه­ها را ترسیم می­کند و نشان می­دهد که محور اصلی نامه­ها، مسائل فقهی، کلامی و اجتماعی بوده است و در میان شهرهای ایران، قم نقش بیشتری در این مکاتبه‌ها داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Letters of Habitants in Iran to Imam Hassan Askari (PBUH)

نویسندگان [English]

  • Hossein Hosseinian Moqadam 1
  • Ehsan Jafaripoor 2
1 Associate professor of Hozeh and university of Qom
2 Ph. D Candidate of history of Islam, Baqir al- Olum university
چکیده [English]

The Shiites of Iran, in time of Imam Hassan Askari (PBUH), raised their religious questions through the letters by the agents of that holiness due to the long distance. Some of the questions raised in these letters are of significant significations concerning the historical trend of thought and jurisprudence of Shia which should be considered in the discussions on the history of civilization of Shiites.The present research has organized these letters based on the geographical areas and the name of narrators and it has endeavored to answer this question on the role of various areas of Iran in this regard as well as the reasons of writing these letters and what their content were. The result of this research illustrates a direct relationship between the population of Shia and the number of letters and it clarifies that the main subject of letters has been related to the jurisprudential, theological and social issues and among the cities of Iran, most of these letters has been written by the individuals in Qom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Hassan Askari (PBUH)
  • Iranian followers of Imam Askari
  • Iranian Shiites
  • Qom
  • letter writing

عنوان مقاله [العربیة]

کُتُب سکان ایران الى الإمام الحسن العسکری(ع)

چکیده [العربیة]

عمد شیعة إیران فی زمن الإمام الحسن العسکری(ع) إلى إرسال کتب ورسائل للإمام من خلال نوابه، تحتوی العدید من الاستفسارات و التساؤلات الدینیة. وتتضمن هذه الکتب دلالات مهمة مرتبطة بالمسار التاریخی الفکری والفقهی الشیعی، و الذی لا بد من أخذه بعین الاعتبار، عند الحدیث عن تاریخ الحضارة الإسلامیة. فی هذه المقالة تم الحدیث عن هذه الکتب والرسائل على أساس المناطق الجغرافیة، ثم أسماء الرواة، بالإضافة الى الإجابة عن السؤال التالی: ما هو دور المناطق المختلفة الإیرانیة فی هذا الخصوص، و ما هی الأسباب والعوامل التی تقف وراء کتابة الرسائل، و ما هو محتواها؟ نتیحة لذلک یمکن القول بأنّ الارتباط المباشر بین الشیعة و عدد الکتب یظهر أن المحور الأصلی للرسائل هو المسائل الفقهیة، الکلامیة، والإجتماعیة، و أنّ مدینة قم تمتلک الحصة الأکبر من عدد الکتب والرسائل

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الإمام الحسن العسکری(ع)
  • أصحاب الإمام العسکری(ع)
  • شیعة إیران
  • قم
  • کتابة الرسائل