پیشه‌های یهودیان مدینه و مدیریت راهبردی پیامبر(ص) با تأکید بر زراعت وکشاورزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تاریخ اسلام، مدرس مدعو گروه تاریخ اسلام، دانشگاه رازی کرمانشاه، نویسنده مسئول

2 دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، مرکز قم، دانشگاه پیام نور

10.22081/hiq.2022.72760

چکیده

یهودیان قبل از ظهور اسلام، بنا به دلایلی از جمله جنگ، مهاجرت، تجارت و باور به ظهور پیامبرِ آخرالزمان، به جزیرة‌العرب مهاجرت کردند. آنان با توجه به تجاربی که در امور پیشه­وری و کشاورزی داشتند، اقتصاد مدینه و اطراف آن را به انحصار خود درآوردند. با مهاجرت مسلمانان به مدینه، به دلیل عدم آگاهی تخصصی آنان از امور پیشه­وری، زراعت و کشاورزی، زمینه­ای فراهم گردید تا یهودیان به شکل‌های مختلف به استثمار مسلمانان بپردازند. ازاین‌رو، برای فهم چگونگی تعاملات اقتصادی آنان در سال‌های اوّلیه هجرت، باید به این پرسش پاسخ داد که چه عواملی سبب تسلط یهودیان بر پیشه­های رایج در مدینه شده بود؟ و راهبرد پیامبر(ص) برای خودکفایی در عرصه زراعی وکشاورزی چه بود؟
یافته‌های این پژوهش که با بهره­گیری از منابع دسته اوّل و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و تبیین موضوع پرداخته، بیانگر آن است که یهودیان به دلیل مکان­یابی مناسب، در اختیار داشتن زمین­های حاصل‌خیز، تسلط بر فنون و روش‌های زراعت و کشاورزی، سبک زندگی متفاوت (یکجانشینی)، بیشتر پیشه­های رایج در مدینه را ازآنِ خود کرده بودند؛ اما به‌تدریج پیامبر(ص)راهبرد مناسبی برای رشد اقتصادی و خودبسندگی مسلمانان در پیش گرفت و با مدیریت بر احیای زمین‌های بایر، تشویق به کاشت نخل و نظارت بر تقسیم آب، اهداف بلندمدت خود را محقق نمود و خودکفایی اقتصادی مسلمانان را رقم زد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Professions of the Jewish of Medina and the Strategic Management of Prophet Mohammad (PBUH) with the Emphasis on Cultivation

نویسندگان [English]

  • hosain alibeigi 1
  • Seyed Mohammadreza Hosseini 2
1 Ph. D in history of Islam, Kermanshah Razi university
2 Associate professor of history and civilization of Islamic nations, Qom Payam e- Noor university
چکیده [English]

Before the advent of Islam, the Jewish migrated to the Arabian Peninsula due to the reasons such as war, migration, commerce, and belief in the appearance of last Prophet at the end of time. Regarding their experience on farming profession, they monopolized the economy of Medina and its surrounding and due to the migration of Muslims to Medina and their lack of specialized knowledge of cultivation, a ground was provided for the Jewish to exploit the Muslims in different ways. Accordingly, to appreciate the way of their economic interactions in the early years of departure, this question should be answered on the reasons of the Jewish dominating the common professions in Medina and the strategies taken by Prophet Mohammad to get self-sufficiency related to cultivation. The finding of this research, relying on the primary sources and the descriptive- analytical method, elucidates that the Jewish were the possessors of professions due to living in the appropriate setting, possessing the prosperous lands, being professional on the methods of farming and various lifestyles. Prophet Mohammad gradually took an appropriate strategy towards the economic development and self-sufficiency of Muslims and encouraged the planting of palms, supervised on the division of water, managed the restoration of arid lands and finally the economic independence of Muslims was provided.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Terms: Prophet Mohammad (PBUH)
  • the Jewish of Medina
  • economy of Medina
  • craft of the Jewish
  • cultivation of the Jewish

عنوان مقاله [العربیة]

مهن یهود المدینة و الإدارة الاستراتیجیة للنبی الأکرم(ص) من خلال التأکید على الزراعة

چکیده [العربیة]

انتقل الیهود قبل ظهور الإسلام إلى شبه الجزیرة العربیة، و ذلک یرجع إلى أسباب متعددة منها الحرب، و الهجرة، و التجارة، بالإضافة إلى اعتقادهم بفدوم نبی جدید. و قد قاموا باحتکار اقتصاد المدینة المنورة و محیطها، بسبب خبرتهم التجاریة و الزراعیة. و مع هجرة المسلمین إلى المدینة المنورة، و عدم امتلاکهم الخبرة و المعرفة الکافیة فی أمور الزراعة و التجارة، تم استغلالهم من قبل الیهود بطرق مختلفة.


و من هنا، و لفهم أوضح لکیفیة تعاملهم الاقتصادی فی المدینة فی السنوات الأولى للهجرة، کان لا بد من الإجابة على الاستفسار التالی: ما هی العوامل التی أدت الى هیمنة الیهود على المهن المختلفة الموجودة فی المدینة المنورة؟ و ما هی الاستراتیجیة المتبعة للنبی الأعظم(ص) لتأمین الاکتفاء الذاتی فی مجال الزراعة؟


تظهر نتائج المقالة أنّ الیهود و من خلال هیمنتهم على الأراضی الخصبة، المهارة الکبیرة فی الفنون و الحرف، بالإضافة الى معرفتهم بطرق الزراعة، استطاعوا السیطرة على السوق الاقتصادی فی المدینة، و لکن تدریجیّاً ابتکر النبی الکریم(ص) طرقاً مناسبةً للنمو الذاتی لاقتصاد المسلمین، و تشجیعهم على زراعة النخل و الرقابة على توزیع خصص المیاه، مما أدى الى تحقق رؤیته الاقتصادیة للمدى البعید.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • النبی(ص)
  • یهود المدینة
  • اقتصاد المدینة
  • مهن الیهود
  • زراعة الیهود