نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد تاریخ تشیع؛ دانش آموخته دانشگاه حکیم سبزواری
2 استادیار گروه تاریخ تشیع، دانشکده الهیات، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران، (ایمیل: z.omidiyan@hsu.ac.ir)
3 استادیار گروه تاریخ تشیع، دانشکده الهیات، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران،
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
تأثیر خاندان‌های شیعی در تاریخ تشیع چه در دوره حضور ائمه(ع) و چه پس از آن را نمی‌توان از قلم انداخت. چراکه آنان، نقش مهمی در حفظ و انتقال میراث شیعی به نسل‌های بعد را بر عهده داشته‌اند. در تبیین این ادعا می‌توان آل‌مهزیار را به عنوان یک مصداق عینی مورد بررسی قرار داد. آل‌مهزیار از خاندان‌های متقدم شیعه در اهواز ( اواسط سده دوم تا سده چهارم) بوده‌اند که اغلب افراد آن از اصحاب و راویان احادیث امامان علیهم‌السلام بودند. این مقاله می‌کوشد تا به بررسی سهم این خاندان در انتقال و گسترش علوم شیعی، بر پایه‌ی روش توصیفی- تحلیلی بپردازد. برای فهمِ این مسئله روایات نقل شده از خاندان مهزیار در منابع اصلی روایی شیعه از قرن سوم تا هفتم، استخراج و مورد ارزیابی قرار گرفت. 88% از احادیث این خاندان در متون قرن پنجم و ششم انعکاس یافته است.
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که علم، وثاقت و جایگاه خاندان مهزیار نزد ائمه(ع)، سبب حفظ و راهیابی روایات آنان به منابع متأخر شده است. آل‌مهزیار در عرصه‌های حدیث، فقه، کلام، تفسیر و تاریخ فعالیت داشته‌اند. در این میان بیشترین تأثیر را در فقه و کلام برجای گذاشتند، به طوری که 62% از احادیث این خاندان فقهی است و 21% کلامی است. تمام روایات آنان چه بی‌واسطه و چه باواسطه به نقل از معصومان علیهم‌السلام بوده است که نشان از رویکرد نقل‌گرایانه آل‌مهزیار و نیز باورمندی آنان به مرجعیت امامان علیهم‌السلام در علوم و معارف شیعی است.
کلیدواژه‌ها [English]
)