بازنمایی گفتمان منزلت در تاریخ بیهقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه آیت‌الله بروجردی، ( نویسنده مسئول)

2 دکترای تاریخ ایران اسلامی دانشگاه الزهراء

چکیده

تاریخ بیهقی، یک اثر تاریخی ـ سیاسی است که سلسله‌مراتبِ قدرتِ حاکم بر آن، در شکل‌دهی منزلت شخصیت‌های آن، تعیین‌کننده است. ابوالفضل بیهقی (470ق) که خود از کنشگران وابسته به یکی از گروه‌های فعال سیاسی در دوره غزنوی (۳۴۴ـ۵۸۳ق) است، در ناگزیر ِروزگار و به علت جبر و استبداد حکومت، در بیان روایت خویش، از رمز واژگان زبانی خاصی بهره گرفته است تا گرایش سیاسی و مطالب خود را از دید قدرتمندان پنهان کند. این پژوهش، برای شناخت عناصر منزلت و وجوه آن در تاریخ بیهقی، به واکاوی دیدگاه‌های متفاوت در این زمینه پرداخته است تا بتواند نشانه‌های زبانی منزلت‌ساز را با بهره‌گیری از تحلیل گفتمان بررسد. یافته پژوهش، نشان‌دهنده آن است که بیهقی با نشان دادن منزلت بازیگران عرصه سیاست با استفاده هدفمند از ظرفیت زبانی خویش، در پی برجسته کردن گروه خودی در برابر رقیب بوده و با برتری بخشیدن به منزلت امیر ماضی (سلطان محمود) (391ـ420ق) در برابر سلطان مسعود (421ـ432ق)، در پی به چالش کشیدن قدرت حاکم بوده است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Representation of Discourse of Dignity in Bayhaqi’s History

نویسندگان [English]

  • Hosseinali Bayat 1
  • jamile yousefi 2
1 Assistant Professor of Persian Literature, Ayatollah Borujerdi University
2 Ph. D in History of Islamic Iran, ALZahra University
چکیده [English]

Bayhaqi’s History (Tarikh e- Bayhaqi) is considered as a historical-political work and the hierarchy of the authority dominated on it is determinative in the development of the dignity of its characters. Abolfazl Bayhaqi (470 A.H), one of the actors dependent on one of the active political groups in Ghaznavi era (344- 583 After Hijrah) has taken advantage of the particular linguistic codes in the statement of his narration to conceal his political tendency due to the autocracy of government. To identify the elements of dignity and its aspects in Bayhaqi’s History, this research has investigated the diverse viewpoints in this regard in order to reflect on the linguistic signs developing dignity through the discourse analysis. The findings of research clarify that Bayhaqi showing the dignity of the actors in the political domain via the purposeful utilization of his linguistic capacity was to make the insider group outstanding against the rival group and to challenge the dominant authority by presenting Sultan Mahmood (391- 420 A.H) superior to Sultan Masood (421- 432 After Hijrah) in terms of dignity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abolfazl Bayhaqi
  • Sultan Mahmood Ghaznavi
  • Sultan Masood Ghaznavi
  • discourse of dignity
  • language and history

عنوان مقاله [العربیة]

عرض خطاب المکانة فی تاریخ البیهقی

چکیده [العربیة]

إنّ تاریخ البیهقی هو أثر تاریخی سیاسی یعتبر فیه التسلسل الهرمی للسلطة الحاکمة حاسماً فی تشکیل مکانة الشخصیات، و قد کان أبوالفضل البیهقی (470ق) ناشطاً مرتبطاً بإحدى الجماعات السیاسیّة الفعالة فی عهد الحکم الغزنوی (۳۴۴ـ۵۸۳ق)، و الذی قام باستخدام بعض الشیفرات اللفظیة لإخفاء توجهاته السیاسیّة، بسبب الإستبداد الحکومی السائد آنذاک. فی هذه المقالة تمت دراسة و تحلیل وجهات النظر المختلفة، و ذلک بهدف تحدید و معرفة عناصر المکانة و جوانبها فی تاریخ البیهقی. نتیجة البحث توضح بأنّ البیهقی کان قد سعى إلى تسلیط الضوء أکثر على جماعته مقارنةً بالمخالفین، عبر استخدامه الهادف لقدراته اللغویة، و قد أظهر الأفضلیة لأمیر ماضی (السلطان محمود) (391ـ420ق) على السلطان مسعود (421ـ432ق).

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • أبوالفضل البیهقی
  • السلطان محمود الغزنوی
  • خطاب المکانة
  • اللغة و التاریخ

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار