رویارویی بریلویه با دیوبندیه در پنجاب پاکستان (1947- 2015م./1366- 1436ه.ق.) و تأثیر آن بر اوضاع اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فارغ التحصیل دکتری دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، استاد مهمان و استادیار سابق در بخش مطالعات امن و ناامنی، در دانشگاه دفاع ملی اسلام آباد(پاکستان)

10.22081/hiq.2021.71635

چکیده

در اوایل قرن چهاردهم هجری قمری، احمدرضا خان ­بریلوی (د.1921م./1340ه.ق.) مکتب جدیدی به نام بریلوی را در تقابل با مدرسه دیوبند در هند تأسیس کرد. پیروان این مکتب در پنجاب پاکستان، با وجود داشتن اشتراکات زیادی با دیوبندیه با آن‌ها در ستیز عقیدتی بودند و این ستیز، فرهنگ آن منطقه را تحت تأثیر خود قرار داد. هدف اصلی این مقاله، آشنایی با چگونگی رویارویی فکری و عقیدتی بریلویه با دیوبندیه در پنجاب پاکستان و تأثیر آن بر این جامعه اسلامی است.
این مقاله با استفاده از روش وصفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع دست اول به زبان­های اردو، انگلیسی، فارسی و عربی می‌کوشد تصویر روشنی از زمینه­های رویارویی فکری و عقیدتی بریلویه با دیوبندیه در دوره تاریخی 1947-2015م./ 1366- 1436ه.ق. نشان دهد. نتایج این مقاله نشان می‌دهد سخنرانی­ها و نوشته­های علما و مفتی­های مساجد و مدرسه­های دینی و سجاده‌نشین­های عتبات صوفیان در این دوره، نقش مهمی در ستیز بین بریلویه و دیوبندیه و در نتیجه فرقه‌گرایی و درگیری بین مسلمانان پنجاب داشته است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Barelvi and Deobandi Encounter in Panjab of Pakistan (1947-2015 A.C and 1366-1436 A.H) and Its Impact on the Social Conditions

نویسنده [English]

  • qasir abbas
Graduated from the faculty of literature and humanities, Tehran university Assistant professor of security department, National Defense department, University of Islam Abad, Pakistan
چکیده [English]

At the beginning of the fourteenth century A.H, Ahmad Reza Khan Barelvi (1921 A.C/ 1340 A.H), established a new school of thought named Barelvi against Deobandi school in Hind. The followers of this school in Panjab of Pakistan were of ideological conflicts with Deobandi despite lots of commonalities with them and this issue affected the culture of this region consequently. The main purpose of this article is to identify the how of intellectual and ideological encountering between Barelvi with Deobandi in Panjab and its effect on this Islamic society. Taking advantage of the descriptive-analytical approach and the primary sources in Ordo, English, Persian, and Arabic languages, this article tries to present a clear illustration of the grounds of this encountering in this span of time. The results of this article clarify that the speeches, the scholars’ writings, the religious authorities of the mosques, and the religious schools in this era were considered the elements effective on the struggle between Barelvi and Deobandi and consequently the development of sectarianism and disagreement among the Muslims of Panjab.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barelvi
  • Deobandi
  • Ahmadreza Khan Barelvi
  • Panjab
  • religious struggles

عنوان مقاله [العربیة]

مواجهة البریلویة مع الدیوبندیة فی البنجاب باکستان (1947- 2015م./1366- 1436ه.ق.) وتأثیر ذلک على الأوضاع الاجتماعیة

چکیده [العربیة]

قام أحمد رضا خان البریلوی فی مطلع القرن الرابع الهجری، بتأسیس مکتب جدید باسم "البریلویة"، فی وجه مدرسة الدیوبندیّة فی الهند. تواجد أتباع ذلک المکتب فی باکستان، و على الرغم من وجود الکثیر من القواسم المشترکة مع الدیوبندیة، إلا أنهم کانوا فی صراعٍ عقائدیٍ مستمرّ معهم، مما أثر على ثقافة تلک المنطقة.
إنّ الهدف الأصلی من هذه المقالة هو التعرف على أسباب المواجهة الفکریّة و العقائدیّة بین البریلویة و الدیوبندیة فی إقلیم البنجاب فی باکستان، و تأثیر ذلک على وضع المجتمع هناک.
تمت الاستعانة بالمنابع الأصلیّة باللغات الأردیّة، الانجلیزیة، الفارسیّة و العربیة، کما استخدم المنهج التوصیفیّ التحلیلی، لتوضیح أسباب الصراع الفکری والعقائدی بین البریلویة و الدیوبندیة، خلال الحقبة التاریخیة الممتدة بین عامی 1947-2015م، 1366- 1436ه.ق.
وبالنتیجة تبیّن أنّ للخطابات، کتابات العلماء، مفتی المساجد و المدارس الدینیّة، و قاعدی العتبات الصوفیّة فی تلک الحقبة، دورٌ مهم فی إیجاد الصراع بین البریلویة و الدیوبندیة، و ما نتج عن ذلک من تفرقة و صراعات بین مسلمی إقلیم البنجاب

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • البریلویة
  • الدیوبندیة
  • أحمد رضا خان البریلوی
  • إقلیم البنجاب باکستان
  • الصراعات المذهبیة