انگاره‌های اعتقادی شرف‌الدین‌علی یزدی در تاریخ‌نگاری ظفرنامه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه تاریخ دانشگاه ایلام (نویسنده مسئول)

2 دانشجوی دکترای تاریخ ‌ایران بعد از اسلام، دانشگاه لرستان

10.22081/hiq.2021.71633

چکیده

مورخ همواره، رویدادهای تاریخی را از منظر بینش و زوایه دید خود بررسی می­کند و در پرتو این رویکرد، واقعیت­های تاریخی براساس اهمیتی که مورخ به آن‌ها می­بخشد، رنگ و معنا پیدا خواهند کرد. مقاله حاضر
می­کوشد تاریخ­نگری، ­تاریخ­نگاری، مؤلفه­های سازنده این نوع نگاه در ظفرنامه و چگونگی بازتاب انگاره­های اعتقادی در اندیشه تاریخ­نگاری شرف‌الدین یزدی را که به مشروعیت ­سیاسی تیمور(حک: 771-807ه.ق.) یاری رسانیده­اند در کانون توجه و بررسی خود قرار دهد.
حاصل این پژوهش که با رویکردی وصفی ـ تحلیلی انجام شده است، نشان می‌دهد شرف‌الدین یزدی در انگاره‌هایی محصور است کــه بر وی تحمیــل و یا تلقین شــده‌اند. به ­طورى که او چنان در بند احکام پیشــینى و انگاره­هاى مبتنى بر آن گرفتار است که حتی تردید در آن را به مثابــه انحراف از حقیقت روا نمی‌دارد. یزدی با استفاده از مؤلفه­هایی چون اندیشه ظل‌اللهی و مشیت الهی به توجیه تمام عملکرد تیمور به عنوان مؤید ­دین می‌پردازد و بر همین اساس، گزارش­های ظفرنامه علاوه بر شرح جنگ­ها و تاریخ ­نظامی، رنگ جهادنامه به خود گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ideological Views of Sharfolddin Yazdi in the Historiography of Zafarnameh

نویسندگان [English]

  • Moslem Solemaniyan 1
  • farzad khoshab 2
1 Assistant professor of history department, Ilam University
2 Ph.D. candidate of history of Iran after Islam, Lorestan University
چکیده [English]

A historian usually investigates the historical events in his own viewpoint and the historical events give their meaning based on the importance given by the historian. The present article is to study the views pertaining to the history, historiography, the constructive elements of this kind of view in Zafarnameh and the how of ideological views affecting the historiography of Sharfoldin Yazdi who supported the political legitimacy of Timor (771-807 After Hijrah). The result of this research, done with the analytical-descriptive approach, clarifies that Sharafoddin Yazdi is so bounded with the ideas imposed or dictated to him that any doubt in them is interpreted as deviation from the fact and it is not acceptable. Relying on the beliefs such as shadow of God and divine providence, Yazdi justifies all the actions of Timor as the corroborative of religion and consequently Zafarnameh resembles a book of Jihad due to the explanation of wars and military history

کلیدواژه‌ها [English]

  • historiography
  • Sharafoddin Yazdi
  • Zafarnameh
  • Timor era
  • ideological views

عنوان مقاله [العربیة]

الأفکار العقائدیّة لشرف الدین علی یزدی فی "تاریخ الظفرنامه"

چکیده [العربیة]

یقوم المؤرخ بشرح الأحداث التاریخیّة من خلال وجهة نظره، کما یسرد الوقائع التاریخیّة على أساس أهمیّتها التی حدّدها. بناءّاً على ذلک، یحاول هذا البحث تسلیط الضوء على دراسة و تقدیم التأریخ، و الأدلّة البنّاءة لوجهة النظر فی "الظفرنامه"، و کیفیّة انعکاس المعتقدات فی الفکر التأریخی لشریف الدین الیزدی، الذی ساهم فی منح المشروعیّة السیاسیّة لتیمور.
تُظهر نتیجة هذا البحث، و من خلال المقاربة التوصیفیّة التحلیلیّة، بأنّ شرف الدین الیزدی کان محاطاً بآراءٍ و أفکارٍ تم فرضها علیه، أو تلقینه إیاها، بطریقةٍ تجعله منغمساً فی بند الأحکام المسبقة، و الأفکار المبنیّة على ذلک، لدرجة أنّ الشک فیها یُعتبر بمثابة انحرافٍ عن الحقیقة.
استطاع الیزدی تبریر أداء تیمور بعنوان مؤیّدٍ للدین، من خلال الأدلة کفکر الظل الإلهی، و المشیّة الإلهیّة، و بناءًا على ذلک فإنّ تقاریر "الظفرنامه" علاوةً على وصفها الحروب والتاریخ العسکری، قد اتخذت أیضاً فی طیّاتها لون التقاریر الجهادیّة

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • التأریخ
  • شرف الدین علی یزدی
  • الظفرنامه
  • العصر التیموری
  • الأفکار العقائدیّة

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار