چرایی لغزش مالی کارگزاران امیرالمؤمنین علی(ع) و چگونگی مواجهه امام با آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده تاریخ و سیره، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

10.22081/hiq.2021.71609

چکیده

لغزش مالی کارگزاران یکی از چالش‌های همیشگی حکومت‌ها است. این موضوع در راستای تحقق عدالت اقتصادی مورد توجه آموزه­های اسلامی قرار دارد. با توجه به جایگاه ویژه امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) در نظام اندیشه‌ اسلامی، واکاوی گفتار و رفتار ایشان در این زمینه دارای اهمیت بسیار است. در مقاله حاضر برای دست یافتن به این هدف، ابتدا با استقراء داده­ها به وصف گونه­های لغزش مالی و چرایی روی‌دادن آن‌ها پرداخته می‌شود و سپس با رویکردی وصفی ـ تحلیلی، چگونگی مواجهه امام علی(ع) با گونه‌های مختلف لغزش مالی کارگزاران حکومتی به تصویر کشیده می‌شود.
یافته­های این پژوهش نشان می‌دهد که بیشتر لغزش­های مالی کارگزاران عصر حکومت امیرالمؤمنین حضرت علی(ع)در مسامحه و چشم‌پوشی حاکمان قبلی، ریشه داشته است و سیره امیرالمؤمنین حضرت علی(ع)در مواجهه با آن‌ها، عدم اغماض با هدف هدایت­گری بوده است. بدین معنا که امام(ع)در راستای وظایف صیانت از اموال مسلمانان و هدایت‌گری مردمان، ضمن نادیده نگرفتن لغزش‌ها و برخورد تنبیهی مناسب با آن، آگاهی‌بخشی دینی و بازنهادن مسیر اصلاح را دنبال می‌کردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Reasons of Financial Corruptio of the Agents of Amir al-Momenin and the Way Imam Dealt with them

نویسنده [English]

  • Hossein Qazikhani
Assistant professor of history and conduct faculty, Islamic culture and science institute
چکیده [English]

The financial Corruptio of agents has been one of the permanent challenges in all governments. This issue in line with the fulfillment of economic justice is constantly considered by the Islamic instructions. In regard with the specific position of Amir al- Momenin (PBUH), the study of his discourse and conduct in this regard is of great significance. To achieve this purpose, the article has described the verities of financial Corruptios, the why of their occurrence and the how of dealing with them by Imam Ali (PBUH) through the descriptive-analytical approach. The findings of this research state that most of the financial Corruptios in time of Imam Ali (PBUH) originated from the negligence of previous governors and the reflection of Imam has been guidance and no tolerance toward them. Accordingly, the protection of Muslims’ properties along with the guidance of people, the provision of religious awareness as well as the ground of reformation without ignoring the failures in addition to the appropriate dealing with them have been followed in the conduct of that holiness

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (PBUH)
  • agents of government
  • financial corruption
  • economic justice
  • history of caliphate

عنوان مقاله [العربیة]

أسباب الانزلاق المالی لعمّال حکومة أمیر المؤمنین علی(ع)، و کیفیّة مواجهته لذلک

چکیده [العربیة]

یعتبر الانزلاق المالی للعمال من أهم التحدیات الدائمة للحکومات، و قد کان هذا الأمر مورد اهتمامٍ فی التعالیم الإسلامیّة، و ذلک بهدف تحقیق العدالة الإقتصادیة فی المجتمع. بالنظر إلى المکانة الخاصة لأمیر المؤمنین علی (ع) فی النظام الفکری الإسلامی، فإنّ البحث فی حدیثه و عمله فی هذا الإطار له أهمیّةٌ بالغة. فی هذه المقالة نستعرض الحدیث حول أسباب الانزلاق المالی، من خلال المنهج الاستقرائی، بالإضافة إلى توضیح کیفیة مواجهة الإمام علی (ع)للعلل المختلفة للانزلاق المالی لعمال الحکومة، و من خلال المنهج التوصیفی التحلیلی.

تبیّن نتیجة هذه المقالة أنّ معظم الانزلاقات المالیّة لعمّال الحکومة فی عصر أمیر المؤمنین علی (ع) کانت بسبب المسامحة و غض النظر عنها من قبل الحکام السابقین، و کانت تواجه من قبله علیه السلام بالمحاسبة و عدم الاهمال، بهدف الهدایة. و بعبارةٍ أخرى یمکن القول بأنّ الإمام علی (ع) لم یتجاهل تلک الانزلاقات، و تعامل معها بحزمٍ، بهدف حمایة أموال المسلمین و هدایة الناس، و اتباع مسیر الاصلاح و الوعی الدینی

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الإمام علی(ع)
  • عمال الحکومة
  • الفساد المالی
  • العدالة الاقتصادیة
  • تاریخ الخلافة