واکاوی عوامل و جهت‌گیری قیام ملاخلیل منگور (1334) علیه سیاست رضا شاه برای متحدالشکل کردن لباس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه ایلام (نویسنده مسئول)

2 دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه ایلام

3 مدرس دانشگاه ایلام

10.22081/hiq.2020.68966

چکیده

دولت رضا شاه (حک: 1304ـ1320) برنامه­های غرب­گرایانه خود را پس از اقتدار نظامیان در سراسر کشور، با خشونت به اجرا درآورد. یکی از این اقدامات متحدالشکل کردن لباس و پوشیدن کلاه­ پهلوی بود که با واکنش­ها و اعتراض‌های زیادی در سراسر ایران روبه‌رو شد. ملاخلیل­ منگور (1334) پیشوای ­مذهبی منطقه ساوجبلاغ ­مُکری و به ویژه ایل ­منگور ضمن حرام شمردن این سیاست و اعلام جهاد، رهبری یک قیام را علیه رضا شاه برعهده گرفت. این قیام که هزاران تن در مدتی کوتاه آن را همراهی کردند از سوی حکومت مرکزی سرکوب شد.
این پژوهش با روش وصفی ـ تحلیلی و با واکاوی منابع دست اول این دوره، در پاسخ به پرسش درباره محور قیام ملاخلیل و جهت‌گیری قیام او بر پایه مؤلفه­هایی چون منافع ملی و امنیت­ ملی به این نتیجه رسیده است که انگیزه، جهت­گیری و کارکرد قیام ملاخلیل در مسیر حفظ ­ اسلام و آداب و رسوم و پوشش­ کُردی بوده است و وی هیچ‌گاه ادعای استقلال نداشته است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Reasons and Orientation of Uprising by Molla Khalil e- Mangoor (1334) against the Policy of Reza Shah concerning Uniformed Costume

نویسندگان [English]

  • Moslem Solemaniyan 1
  • Siyavash Yari 2
  • Zoleikha Amini 3
1 Assistant Professor of History Department, Faculty of Literature, Ilam University
2 Associate Professor of History Department, Faculty of Literature, Ilam University
3 Professor of Ilam University
چکیده [English]

 Reza Shah’s Government (1304-1320) rigorously administered the westernized plans after the authority of militants all over the country. TheUniformed costume and wearing Pahlavi hat was one of these actions faced with too much reaction and objection over the country. Molla Khali e-Mangoor (1334), the religious leader of Savojbolaq e-Mokri particularly Mangoor tribe considered this policy prohibited and announced jihad and took charge of the leadership of uprising against Reza Shah
 This uprising shortly followed by thousands of people was suppressed by the central government.
Relying on the descriptive-analytical method and investigating the primary sources of this era to answer this question on the issue of Molla Khalil’s uprising and its orientation based on the elements such as the national benefits and security, this study has concluded that the motivation, orientation and function of uprising was towards the protection of Islam, traditions and Kurdish outfit with no claim of independent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Molla Khalil e-Mangoor
  • Savojbolaq e- Mokri
  • Mahabad
  • Reza Shah
  • uniformed costume

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة بحثیة فی أسباب انتفاضة ملا خلیل المنکور (1334) علی سیاسة توحید الزی لرضا شاه

چکیده [العربیة]

قامت حکومة رضا شاه بتنفیذ خططها الغربیة بعد ما استتب أمرها بفضل فرض قوتها العسکریة و استیلاء العسکریین علی مقالید السلطة. فمن تلک الخطط کان قرار تطبیق توحید الزی فی کافة البلاد و لزوم إرتداء القبعة البهلویة؛ ما أثار هذا القرار ردود فعل کثیرة و اعتراضات واسعة لدی الأوساط الشعبیة. فعلی إثره انتفض الملا خلیل، إمام منطقة ساوجبلاغ المکری و طائفة المنکور معلنا حرمة تلک التطبیقات ومن ثم الجهاد ضد تلک القرارات ما أمکنه من حشد الآلاف فی وقت قصیر ضد سیاسات رضا شاه التغریبیة لکن قمعت تلک المناهضات وخفتت صوتها. تحاول هذه الورقة البحثیة عبر المنهج الوصفی التحلیلی و عبر التنقیب فی أمهات المصادر التأریخیة لهذا العصر؛ أن تکشف العناصر الرئیسیة و المحوریة فی نهضة ملا خلیل المنکور و التی کانت ترتکز علی المصالح الوطنیة و الأمن الوطنی و الغیرة علی الإسلام وصبانته و الحفاظ علی التقالید الشعبیة و الزی الکردی نافیا الدوافع الاستقلالیة لنهضته

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • ملا خلیل المنکور (1334)
  • ساوجبلاغ‌ المُکری
  • مهاباد
  • رضا شاه
  • الزی الموحد

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار