دگراندیشی و تأثیر آن بر مطالعات عاشورا در دوره معاصر(1305-1357) در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تخصصی تاریخ تشیع اثنا عشری دانشگاه ادیان و مذاهب قم

10.22081/hiq.2020.68946

چکیده

بازنمایی واقعه عاشورا در تاریخ معاصر ایران (1305-1357) در شمار موضوعاتی است که با وجود اهمیتی که در شناساندن سیر تحول رویکردهای مطالعاتی عاشورایی دارد، کمتر به آن توجه شده است. مقاله حاضر می‌کوشد با بررسی جریان­های دگراندیش و مبانی آنان به نقش آنان در بازنمایی واقعه عاشورا در این دوره بپردازد.
نتایج این بررسی نشان می­دهند که انگیزه خرافه‌ستیزی و پندارستیزی جریان‌های دگراندیش در تاریخ معاصر ایران که ریشه در دوران پیش از پهلوی دارد، زمینه‌ساز شکل جدیدی از مطالعات و تحلیل‌های مبتنی بر عقل­مداری و علم­گرایی شده است که تفسیرهایی سیاسی و اجتماعی از  عاشورا را به دنبال داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Heterodoxy and its Effect on Ashura Studies in the Contemporary History of Iran (1305-1357)

نویسنده [English]

  • seyed. mohammad Hosseini
Ph. D in History of Shiite Twelvers, Qom University of Religions and Denominations
چکیده [English]

The representation of tragic event of Ashura in the contemporary history of Iran (1305-1357) is considered as the issue having been less paid attention to in spite of its importance thanks to familiarizing the trend of changes in the approaches of Ashura studies.
The present article tries to investigate the dissent trends and their bases in order to consider their function in regard with the representation of Ashura event.
The results of this investigation clarify that the motivation of fighting against superstition and thought of divergent trends in the contemporary history of Iran originated in the eras before Pahlavi that provided the ground for developing new form of studies and analyses based on the intellectualism and scientism which led to the political and social interpretations of Ashura

کلیدواژه‌ها [English]

  • the study of Ashura Event
  • political interpretation of Ashura
  • social interpretation of Ashura
  • Pahlavi Era
  • heterodoxy

عنوان مقاله [العربیة]

التنور و الانفتاح الفکری وأثره علی الدراسات العاشورائیة فی تاریخ إیران المعاصر ( 1357-1305)

چکیده [العربیة]

إن انعکاس أحداث عاشوراء فی تأریخ إیران المعاصر ( 1357-1305) یعد
فی ذاته موضوعا جدیرا بالبحث و الدراسة رغم قلة الاهتمام و الدراسات المعنیة به. وذلک لأهمیته فی التعریف بمختلف اتجاهات البحث و الدراسات العاشورائیة وتطوراتها.
تحاول هذه الدراسة، أن تکشف عن أهمیة التیارات المتنورة و المنفتحة فکریا و مبادئها و دورها فی انعکاس أحداث وقعة عاشوراء فی تلک الفترة.
تشیر النتائج التی توصلت إلیها هذه الدراسة، بأن دوافع التیارات المتنورة و المناهضة للخرافات التی تعود نشأتها إلى العصر البهلوی؛ هی التی أوجدت شکلا جدیدا و ممیزا للدراسات و التحلیلات المرتکزة على محور العقل و النزعة العلمیة التی أنتجت عدة تفاسیر سیاسیة و اجتماعیة عن وقعة عاشوراء.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الدراسات العاشورائیة
  • التفسیر السیاسی لعاشورا
  • التفسیر الاجتماعی لعاشوراء
  • عصرالبهلوی
  • الانفتاح الفکری