بررسی تشکیلات و ارکان حکومتی دولت بنی رستم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ اسلامی دانشگاه زنجان

2 دانشجوی دکترای تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

10.22081/hiq.2019.67172

چکیده


شمال آفریقا در نیمه سده دوم هجری، شاهد شکل‌گیری حکومت بنی رستم در مغرب میانه به پایتختی تاهرت براساس عقاید اباضیه بود که تا پایان سده سوم هجری، حضور نیرومند خود را حفظ کرد. پژوهش حاضر با استناد به منابع تاریخی دست اول و با روشی توصیفی ـ تحلیلی درصدد بررسی چگونگی انتخاب، ویژگی‌ها و وظایف ارکان دولت بنی‌رستم؛ یعنی امامان، قضات، اصحاب شرطه، والیان، عاملان زکات و محتسبان و چگونگی نظارت و اهتمام آنها نسبت به امور رعایا است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در رأس نظام سیاسی رستمیان، امام قرار داشت که با داشتن ویژگی‌های خاصی مانند علم، عدالت، وصیت و عدم وابستگی به قبایل بزرگ به وسیله‌ شورا انتخاب می شد. تشکیلات حکومتی و مناصب زیر نظر امامان رستمی، تفاوت زیادی با دیگر حکومت‌ها نداشت، اما در انتخاب متصدیان امر و نظارت بر فعالیت آنها فرایند، معیار و دقت‌نظرهایی وجود داشت که آنها را متمایز می‌ساخت و این امر از عوامل موفقیت رستمیان به شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Organization and Principles of Banirostam Government

نویسندگان [English]

  • seyedeh leila taghavi sangdehi 1
  • Somayeh Aqamohammadi 2
1 Assistant professor of Islamic history, Zanjan university
2 Ph. D. candidate of history and civilization of Islamic nations, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

The North of Africa in the half of the second century was observant of the development of Banirostam government based on Abaziyeh beliefs. They selected Tarot as their capital in the West of Middle and could preserve their authority to the end of the third century. Relying on the primary historical sources as well as the descriptive-analytical method, the present research is to study the features as well as the duties of Banirostam government in selecting Imams, judges, police, governors, censors, the way of their supervision as well as their efforts towards the peasantry affairs. The results of this research clarify that Imam was the head of political system and he was selected through the council so long as having particular properties such as knowledge, justice, and no reliance on big tribes. The governmental systems and positions under the supervision of Imams was so different from those of other governments and there were some criteria in regard with the selection of people in charge and the supervision of their activities. This issue distinguished them from the others and it was considered as an important element of their success

کلیدواژه‌ها [English]

  • Banirostam
  • Tarot
  • Abaziyeh
  • governmental systems
  • West of Middle

عنوان مقاله [العربیة]

التنظیمات والأرکان الحکومیة لدولة بنی رستم

چکیده [العربیة]

شهد شمال إفریقیا فی النصف الثانی من القرن الثانی المیلادی تشکیل حکومة فی المغرب الأوسط وعاصمتها تاهرت أو( تیهرت) على اساس العقیدة الإباضیة التی حافظت على وجودها القوی فی هذه البلاد حتى نهایة القرن الثالث الهجری. یتطرق هذا البحث استنادا الى المصادر التاریخیة وبإسلوب وصفی تحلیلی، طریقة اختیار وممیزات وواجبات ارکان دولة بنی رستم، وهم الأئمة والقضاة ومسؤولو الشرطة والولاة، وعمال الزکاة والمحتسبین وکیفیة إشرافهم واهتمامهم بشؤون الرعیة. تشیر نتائج هذا البحث إلى أنه على رأس النظام السیاسی فی الدولة الرستمیة، هناک إمام یشترط فیه صفات معینة مثل العلم والعدالة والوصیة وعدم ارتباطه بالقبائل الکبیرة ویتم اختیاره عن طریق الشورى. لم تختلف المؤسسات والمناصب الحکومیة التی هی تحت إشراف الأئمة الرستمیین اختلافًا کبیرًا عن الحکومات الأخرى، ولکن تتحلى بدقة ومعاییر فریدة فی اختیارالعاملین فی الحکومة ومراقبة أنشطتهم، وجعلهم متمیزین فی اسلوبهم هذا حیث یعد ذلک أحد عوامل نجاح قادة الدولة الرستمیة

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • بنورستم
  • تاهرت
  • الإباضیة
  • ا التنظیمات الحکومیة
  • المغرب الأوسط