جایگاه تاریخ در استنباط فقهی با بررسی موردی گستره منابع خمس در دوره پیامبر(ص)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان، عضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج وزیارت

2 عضو گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

10.22081/hiq.2019.66723

چکیده

یکی از کاربرد‌های دانش تاریخ در فقه، کمک به ارزیابی مقدمات استدلال‌ اجتهادی است. دانشمندان مسلمان درباره شمول خمس نسبت به درآمدها در زمان رسول اکرم(ص)دیدگاه‌های مختلفی دارند. بررسی تاریخی شواهدی که برخی از فقهای شیعه برای اثبات خمس درآمدهای فردی در زمان پیامبر(ص) مطرح می‌کنند مسئله اصلی این پژوهش است. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که این بررسی می‌تواند به عنوان نمونه‌ای برای ارزیابی مقدمات تاریخی به کار رفته در قیاس استدلال فقهی معرفی شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Position of History in the Jurisprudential Reasoning, a Case Study on the Extent of the Sources of Khoms in Time of Prophet Mohammad (PBUH)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Saeed Nejati 1
  • Asqar Montazer Qaem 2
  • Mohammad Ali Chelongor 2
1 Ph. D Candidate of History of Islam, Isfahan University
2 Member of History Department, Isfahan University
چکیده [English]

One of the functions of history science in the domain of jurisprudence or Fiqh is facilitating the preliminary evaluation of independent reasoning. Muslim scientists are of different view points related to the necessity of Khoms toward the amount of incomes in time of Prophet Mohammad (PBUH). The historical study of the evidences presented by some Shiite jurisprudents to confirm the Khoms for the individual incomes in time of Prophet Mohammad (PBUH) is the main issue of the present article. The findings of this research illustrate that this article can be introduced as a sample in favor of the evaluation of historical prerequisites applicable for the syllogism in Fiqh

کلیدواژه‌ها [English]

  • prophetic period
  • jurisprudential deduction
  • history
  • jurisprudence
  • Khoms
  • jurisprudence of Shi’ah

عنوان مقاله [العربیة]

مکانة التاریخ فی الاستنباط الفقهی؛ دراسة حالة و دائرة متعلقات الخمس فی عصر الرسول (ص) نموذجاً

چکیده [العربیة]

إن إحدى مجالات تطبیق علم التاریخ فی الفقه، مساعدته فی تقییم مقدمات الاستدلال الاجتهادی. قد اختلف المسلمون فی شمولیة الخمس للارباح فی عهد الرسول(ص). و یهتم المقال هذا بالشواهد التی اعتمدها فقهاء الشیعة لاثبات خمس أرباح الاشخاص فی عهد الرسول (ص). تظهر نتائج البحث أن هذا المقال یمکن اعتباره نموذجا لدراسة المقدمات التاریخیة المستخدمة فی مقدمات قیاس الاستدلال الفقهی

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • العهد النبوی
  • الاستنباط الفقهی
  • التاریخ
  • الفقه
  • الخمس
  • فقه الشیعة