نقدی بر مقاله «حاج بکتاش ولی و طریقت بکتاشیه»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 .

2 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

بکتاشیه از طریقت‌های مهم صوفیانه در آناتولی است که مؤسس آن، حاج بکتاش ولی، در نیمه اول قرن هفتم هجری از خراسان به آناتولی مهاجرت کرد. ورود او به آناتولی با قیام باباییان هم­زمان بود و احتمالاً حاج بکتاش ولی، خلیفة بابا الیاس خراسانی، رهبر این قیام بود. حاج بکتاش با پرهیز از رویارویی نظامی با دولت سلجوقیان روم، مسیر فکری باباییان را دنبال کرد و با بهره‌گیری از عناصری، چون باورهای مذهبی ترکان قبل از اسلام، افکار صوفیانه رایج در آناتولی، مسیحیت و ...، مکتبی را بنیان گذاشت که در روزگار عثمانی از طریقت‌های رسمی شد و سپاهیان نظامی ینی‌چری را تحت نفوذ معنوی خود گرفت. پس از آن نیز بکتاشیه از جریان‌هایی، مانند حروفیه و تبلیغات شیوخ صفوی تأثیر پذیرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Haj Baktash-e Vali and the Baktashiyeh Fraternity

نویسندگان [English]

  • Hadi-ye Alem-zadeh 1
  • Fahimeh Mokhber Dezfooli 2
1
2
چکیده [English]

The Baktashiyeh (Baktashid) is one of the major Sufi fraternities (tarighats) in Anatolia. Its founder Haj Baktash-e Vali migrated to Anatolia from Khorasan in the first half of the 7th century A.H. His arrival in Anatolia coincided with the rise of the Babaids, something that gave rise to the possibility that Haj Baktash, the caliph of Baba Elyas-e Khorasani, was the real leader of that uprising. Avoiding military confrontation with the Rum Sultanate, Haj Baktash followed the intellectual path of the Babaids. Adopting such diverse elements as pre-Islamic Turkic religious beliefs, prevalent Sufi thought in Anatolia, Christianity, etc., he founded a school that transformed into one of the official Sufi fraternities during the Ottoman era and even expanded its spiritual influence over the elite Janissary corps. Later on, the Baktashiyeh came under the influence of Sufi trends such as the Horufieh and ideas propagated by the Safaviyeh (Safavid) Sufi Sheykhs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anatolia
  • Rum Sultanate
  • Al-e Osman (the Ottomans)
  • the Babaids
  • the Baktashiyeh (Baktashids)
  • Haj Baktash-e Vali