زمینه‌ها و عوامل حضور شیعیان در ساختار خلافت عباسی از 575 ق تا 656 ق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار تاریخ دانشگاه باقرالعلوم

2 دانش آموختة کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

چکیده

آغاز رهبری خلیفه، ناصرلدینِ الله (575-622 ق) نقطة عطفی در تاریخ اواخر حکومت عباسیان محسوب می‌شود؛ چرا که روی کار آمدن وی پس از یک دوران رکود قدرت در خلافت عباسی صورت گرفت. آن چه در این دوران اهمیت دارد راه یافتن شیعیان به عنوان بخشی از کارگزاران حکومتی به ساختار قدرت است، به گونه­ای که توانستند با حضور در ارکان مختلف حکومت، دست به فعالیتهایی برجسته تا سقوط بغداد از سوی مغولان بزنند. این مقاله با استفاده از دیدگاه مایکل استنفورد، مهمترین عوامل اثرگذار بر این پدیده را اینگونه بر شمرده است. ضعف خلافت، تحول نگاه خلفای عباسی نسبت به شیعیان، منازعات عباسیان و خوارزمشاهیان، اقبال مردم به تشیع، تحول مفهوم حکومت جائر نزد شیعیان، اندیشه حفظ جامعه شیعی، برجستگی و کاردانی شیعیان و افزایش توان­مندیهای آنان.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Grounds and the Elements of Presence of Shiites in the Structure of Abbasid Caliphate from 575 to 656 A.H

نویسندگان [English]

  • Mohsen Alviri 1
  • Razieh Sadat Movahed Abtahi 2
1
2
چکیده [English]

The commencement of the leadership of caliphate, Nasir le- Dine Allah (575 - 622 After Hijrah) is considered as a turning point in the history of the end of Abbasid government; since he gave power after a period of power stagnancy in Abbasid caliphate.
What is of great importance in this period of time is the access of Shiites as part of governmental agents to the power in such a way that being present in various principles of government, they could do salient activities until the collapse of Baqdad via Mongolians. Utilizing the view of Michael Stanford, this article has considered the most effective elements such as the weakness of caliphate, the alteration in the view of Abbasid caliphates towards Shiites, struggles of Abbasids and Kharazmshahids, the tendency of people toward shiites, the alteration of the concept of oppressive government for Shiites, the thought of preserving the Shiite community, salience and adroitness of Shiites and improving their capabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • history of Shiites
  • Structure of Abbasid Caliphate
  • Historical Cause
  • Ibn e-Qassab
  • Ibn e- Alqami