بررسی تاریخی جریان‌های فکری اثرگذار بر باورهای کلامی امامیه از اوج مدرسه کلامی کوفه از ابتدای قرن دوم هجری تا افول آن در نیمه اول قرن سوم هجری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب

10.22081/hiq.2020.68459

چکیده

شناخت جریان‌های اثرگذار بر روند فکری جامعه امامیه به ویژه در سده‌های نخستین، موضوعی شایسته پژوهش است. مقاله پیش رو، نگاهی تاریخی به این موضوع در قرن دوم هجری تا نیمه اول قرن سوم هجری دارد. کلام امامیه در این دوره، از مرحله اوج خود در کوفه به دوران افول پیش از مدرسه کلامی امامیه در بغداد گذر کرد. بررسی‌های تاریخی نشان‌دهنده آن است که جریان کلامی هشام بن حکم، جریان کلامی حدیثی هشام بن سالم و جریان حدیثی محدثانی، مانند علی بن جعفر و ابوهاشم جعفری و جریان متهم به
غلو با محوریت شخصیت‌هایی مانند محمد بن حسن بن سنان، چهار جریان اثرگذار با نفوذ اجتماعی بالا بودند که در این دوره به نشر معارف
 اهل بیت(ع)می‌پرداختند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Historical Investigation of Intellectual Approaches Effective on the Theological Beliefs of Imamiyeh from the Early Second Century to the First Half of the Third Century

نویسنده [English]

  • Hossein Naeim abadi
Ph. D in Shiite Study, Adyan o- Mazaheb University
چکیده [English]

 
The recognition of currents effective on the intellectual trend in Imamiyeh community particularly in the early centuries is considered an issue worth to be investigated. The present article has a historical view towards this issue from the second century to the first half of the third century. theology of Imamiyeh passed from a phase of ascend in Kufa toward a phase of descend before Imamiyeh school of theology in Bagdad. The historical investigations reveal that theological approach of Hesham ibn e- Hakam, theological and hadith-based approach of Hesham Ibn e- Salem, hadith-based approach of scholars of hadith such as Ali Ibn e- Ja’far and Abu Hashem Ja’fari and the approaches accused of extremism with the centrality of characters such as Mohammad Ibn e- Hassan Ibn e- Sanan were considered as four effective approaches with high social influence in charge of propagation of instructions of Prophet’s Household in this era.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imamiyeh theology
  • theological approach
  • hadith-based and theological approach
  • accused of extremism

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة تأریخیة للتیارات الفکریة المؤثرة على العقائد الکلامیة الامامیة مند ازدهار المدرسة الکوفیة فی بدایات القرن الثانی للهجرة حتى أفولها فی منتصف القرن الثالث

چکیده [العربیة]

إن المعرفة والإلمام بالتیارات المؤثرة على العملیة الفکریة عند الإمامیة خاصة
فی القرون الأولى لجدیرة بالبحث والتحقیق.
تحاول هده الورقة البحثیة ان تعالج هذا الموضوع من المنظور التاریخی فی القرن الثانی حتى منتصف القرن الثالث. حیث تخطى الکلام الامامیة مرحلة ازدهاره وأوجه فی الکوفة وانتقل إلى فترة الأفول أی فترة ماقبل ظهور المدرسة الکلامیة فی بغداد.
تفید الدراسات التأریخیة بأن تیار هشام بن حکم الکلامی وتیار هشام بن سالم الروائی وتیار المحدثین من أمثال علی بن جعفر وابوهاشم الجعفری و التیار المتهم بالمغالاة کتیار محمد بن حسن بن سنان، هی التیارات الاربعة المهمة والمتنفدة اجتماعیا فی نشر معارف أهل البیت.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • کلام الإمامیة
  • التیار والمدرسة الکلامیة
  • تیار الکلامی الروائی
  • المتهمین بالمغالاة