جستاری درباره زید بن ثابت و نقش او در تاریخ نگارش قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری شیعه‌شناسی، محقق و پژوهش‌گر

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان

3 کارشناسی زبان‌ انگلیسی مطالعات اسلامی دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام

10.22081/hiq.2020.68452

چکیده

مسئله جمع‌آوری قرآن و نقش تعیین‌کننده زید بن ثابت (د. 45ق) موضوعی مهم و بحث ‌برانگیز در تاریخ قرآن کریم است. مطالب موجود در منابع مربوط به علوم قرآنی، بازتاب دهنده نگاهی خوش‌بینانه به زید است. این مقاله با روش وصفی تحلیلی به بازبینی این نگاه و دیدگاه مستشرقانی مانند شوالی، جان برتون و بلاشر درباره نقش زید بن حارثه می‌پردازد. مقاله با فرض جمع قرآن، پس از پیامبر(ص) و با پرسش درباره چرایی گمارده شدن زید به این مسئولیت، به واکاوی روایت‌ها و گزارش‌ها می‌پردازد. این بررسی، فضیلت‌سازی‌های بحث برانگیز و بزرگ‌نمایی‌های بسیار درباره زید و تقویت فرضیه ادای دین از سوی خلفا را به دلیل نقش زید در سقیفه نشان می‌دهد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Zeid Ibn e- Sabet and His Role in the History of Writing Holy Quran

نویسندگان [English]

  • alireza Zakizadeh Ranani 1
  • Majid Faqih Habibabadi 2
  • Seyed Mohsen Maksabi 3
1 Ph. D in Shi’ism
2 Ph.D. Student of Quran and Hadith Science, Islamic Azad University of Isfahan, Khorasgan Branch
3 B. A in Islamic Studies, Baqir al- Olum University
چکیده [English]

 
The issue of collecting Holy Quran and the determinative role of Zeid Ibn e- Sabet (45 After Hijrah) is considered as a controversial issue in Holy Quran. The materials present in the sources related to qur’anic sciences is the reflection of an optimistic view toward Zeid. Through the analytical- descriptive method of research, this study investigates the reports and narrations according to this viewpoint as well as that of orientalists such as Shovali, John Berton, and Belasher about Zeid Ibn e-  Haretheh, assuming the collection of Holy Quran after the Holy Prophet Mohammad (PBUH) and questioning the reason of assigning this responsibility to Zeid. This research reveals the controversial virtues and too much exaggerations about Zeid and strengthening the hypothesis of performing debt and obligation on behalf of caliphs is due to the role of Zeid in Saqifeh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Zeid Ibn e- Sabet
  • collection of Holy Quran
  • history of Quran
  • orientalists

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة فی حیاة زید بن الثابت ودوره فی تأریخ کتابة القرآن

چکیده [العربیة]

إن موضوع جمع القرآن ودور زید بن الثابت (ت. 45ق) المحوری والجدلی فی کتابته، لجدیر بالبحث والدراسة فی تأریخ القرآن الکریم. حیث تعکس الدراسات الواردة عن زید بن ثابت فی مصادر العلوم القرآنیة؛ نظرتها إلایجابیة فیه. لذلک اخذت هذه المقالة عبر توظیفها المنهج الوصفی - التحلیلی أن تعید النظر فی تلک المعلومات وفی دور الآخیرمعتمدة علی آراء المستشرقین من أمثال شوالی، جان برتون و بلاشیر .
تسلم المقالة جدلا بأن القرآن الکریم قد جمع بعد وفاة الرسول صلی الله علیه وآله وسلم ثم تطرح السؤال عن أسباب توکیل مهام الجمع علی عاتق زید بن ثابت قم تقوم بتحلیل الروایات والتقاریر الواردة عنه. وقد کشفت المقالة عن وضع الفضائل والمناقب المثیرة للجدل له وتضخیم شخصیته اعلامیا ما تقوی فرضیة الباحث بأن الخلفاء ردوا الجمیل لصنیع زید لما قام بدور ایجابی فی السقیفة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • زید بن الثابت
  • جمع القرآن
  • تأریخ القرآن
  • حِبرُ الأُمَة
  • المستشرقین