سیره نگاری ابن عقده؛ عرصه تقابل سیره نگاری علوی با عثمانی؛ مطالعه موردی عصر نبوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه باقرالعلوم(ع)

10.22081/hiq.2019.67166

چکیده

ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده (د. 333ق)، یکی از محدثان زیدی جارودی سده‌های سوم و چهارم هجری و نویسنده بیش از سی عنوان کتاب است. او مانند ابن هلال ثقفی(د. 283ق)، نصر بن مزاحم (د. 212ق) و محمد بن عمر جعابی (د. 355ق)، نماینده جریانِ تاریخ‌نگاری علوی است که در برابر تاریخ‌نگاری عثمانی قرار دارد. این مقاله، سیره نبوی را با تأکید بر روایات تاریخی برجای مانده از ابن‌عقده و مطالعه تطبیقی آنان با سیره نبویِ گزارش شده به وسیله جریان عثمانی، با رویکرد روایی – تاریخی بررسی می‌کند و پس از تحلیلِ انتقادیِ مستنداتِ آن دو به این نتیجه می‌رسد که نگاه ابن عقده در تقابل با نگاه عثمانیه در پی برجسته ساختن جایگاه ممتاز امیرالمؤمنین حضرت علی(ع)و اهل بیت(ع)در رویدادهای عصر نبوی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ibn e- Oqdeh’s Biography; Contrasting Ottoman and Alawite s’ Biography, A Case Study of Prophetic Era

نویسندگان [English]

  • Mohammadrez Hedayatpanah 1
  • Ali Ahmadi 2
1 Associate Professor of History Department, Hozeh and University Institution
2 Ph.D. Student of History of Islam, Baqir al-Olum University
چکیده [English]

Abu Abbas Ahmad ibn e- Mohammad ibn e- Saeed ibn e- Oqdeh (333 A.H) is considered as one of the Zeidi-Jarudi scholars of hadith in the third and fourth centuries and the author of more than thirty books. Like ibn e- Helal e- Thaqafi (283 A.H), Nasr ibn e- Mozahem (212 A.H), Mohammad ibn e- Omar e- Joa’ee (355 A.H), he is also the agent of Alawites’ historiography which is against Ottoman historiography. This article is to investigate the conduct of Prophet Mohammad (PBUH) with the emphasis on the historical narrations by Ibn e- Oqdeh and their comparing with Prophetic conduct reported by Othman trend with a historical-narrative approach. After the critical analysis of the documents of both trends, it is concluded that the view of Ibn e- Oqdeh is to foreground the highest position of Amir al- Momenin Ali (PBUH) and the Prophet’s household in the events occurred in the era of Prophet Mohammad (PBUH) and this issue differentiates Ottoman and Alawites’ trends.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amir al- Momenin Ali (PBUH)
  • Ibn e- Oqdeh
  • Prophetic conduct
  • Alawites’ historiography
  • Ottoman historiography

عنوان مقاله [العربیة]

کتابة ابن العقدة للسیرة؛ساحة مواجهة لکتابة السیرة العلویة مع العثمانیة العثمانیة؛ دراسة لحالة العهد النبوی

چکیده [العربیة]

أبو العباس أحمد بن محمد بن سعید بن عقدة المتوفى عام(333 ه .ق )، محدث زیدی جارودی من علماء القرنین الثالث والرابع الهجری ومؤلف أکثر من ثلاثین کتابًا. فهو مثل ابن هلال الثقفی المتوفى عام(283 هـ)، ونصر بن مزاحم المتوفى عام(212 هـ)، ومحمد بن عمر الجعابی المتوفى عام(355 هـ)، یمثل تیار تدوین التأریخ العلوی، الذی یقابل تدوین التاریخ العثمانی. تبحث هذه المقالة السیرة النبویة بأسلوب روائی - تاریخی، مع التأکید على الروایات التاریخیة لإبن عقدة ودراستها دراسة مقارنة مع السیرة النبویة التی دونت من قبل التیار العثمانی. وبعد تحلیل نقدی لمستندات کلا التیارین نستنتج أن ابن عقدة فی مواجهة مع الرؤیة العثمانیة فی إبراز المکانة الممتازة لأمیر المؤمنین الإمام علی(ع) وأهل البیت(ع)، فی أحداث العصر النبوی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • أمیر المؤمنین الإمام علی(ع)
  • ابن العقدة
  • السیرة النبویة
  • کتابة التاریخ العلوی
  • کتابة التاریخ العثمانی