واکاوی سبک مناظراتی امام رضا(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه تاریخ اسلام دانشگاه ایلام

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام

3 استادیار گروه تاریخ اسلام دانشگاه ایلام

4 استادیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه ایلام (نویسنده مسئول)

10.22081/hiq.2019.67076

چکیده

مناظره یکی از شیوه­های تبلیغی پیامبران و اولیای الهی برای دعوت مردم به سوی توحید و حلّ اختلافات دینی است که در آیاتی از قرآن کریم بر آن تأکید شده است. گفت­وگوی میان اسلام با ادیان مختلف از دوره نبوی شروع گردید و در عصر جانشینان آن حضرت(ص) ادامه یافت و در عصر رضوی به اوج خود رسید. این مقاله به این نتیجه دست یافته است که امام(ع)با تکیه بر گونه‌ای خاص از مخاطب‌شناسی، متناسب با درک مخاطب، پیام­های خویش را ارائه می‌کردند و به منظور افزایش اثرگذاری، علاوه بر استناد به متون مقدّس مخاطبان، از انواع روش‌های ادبی و بلاغی، مانند به کارگیری صنعت تکرار، توجّه به آهنگ کلمات، تصویرسازی، تسلسل و نظم منطقی مباحث، ارائه برهان به شیوه حصر عقلی، هماهنگی لفظ با معنا، انتخاب آگاهانه واژگان و به‌کارگیری ساختارهای تأکیدی استفاده می‌کردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Imam Raza’s (PBUH) Disputation Style

نویسندگان [English]

  • Siyavash Yari 1
  • Mahdi Akbarnezhad 2
  • Morteza Akbari 3
  • Peyman Salehi 4
1 Associate professor of history of Islam, Ilam University
2 Associate professor of Quran and Hadith science, Ilam University
3 Assistant professor of history of Islam, Ilam University
4 Assistant professor of Arabic language and literature, Ilam university corresponding author
چکیده [English]

Disputation is considered as one of the propagating methods utilized by prophets and God’s saints to invite people towards theism and to settle the religious disputes and it has been emphasized in some verses of Holy Quran. The communication between Islam and different religions initiated from the era of Prophet Mohammad (PBUH) and continued in the age of his successors and it reached to the highest level in time of Imam Reza (PBUH). This article concluded that Imam Reza (PBUH) presented his messages consistent with the knowledge of his addressees. In order to increase the effects of his messages, that holiness referred to the holy texts and took advantage of all kinds of literary and rhetorical methods such as the repetition, harmony of words, illustration, logical order of discussions, presentation of proof through the intellectual restriction, agreement between word and meaning, conscious selection of words and application of emphatic structures

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Reza (PBUH)
  • history of Imamate
  • disputation
  • communication among religions
  • identification of addressees

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة أسلوب الإمام الرضا(ع) فی المناقشات (المناظرات)

چکیده [العربیة]

إن من اسالیب الانبیاء والاولیاءالالهیین لدعوة الناس إلی التوحید وحلّ الخلافات الدینیة ورفعها بینهم هو استخدام اسلوب المناظرة، وهو ما تم التأکید علیه فی آیات القرآن الکریم. بدأ الحوار بین الإسلام والأدیان المختلفة من الفترة النبویة واستمر فی عهد خلفاء الرسول (ص)الی ان بلغ ذروته فی العهد الرضوی.



تستنتج هذه المقالة أن الإمام علیه السلام قد استخدم اسالیب مختلفة فی مناقشاته من منطلق معرفة المخاطب و وفقا لمستوی فهمه لیقدم له آراءه و کان(ع)یستدل بالنصوص المقدسة لدی مخاطبه مستخدماً الاسالیب الادبیة والصناعات البلاغیة، کصنعة التکرار و الاهتمام بایقاع و سجع المفردات و اسلوب التصویر الفنی و الانسجام والنظم المنطقیین واسلوب الحصر العقلی والجدل المنطقی والتناسب بین اللفظ والمعنی والاختیار الواعی للمفردات وأدوات التأکید وما الی ذلک مما یزید الکلام أکثر زینة وتاثیراً

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الإمام الرضا(ع)
  • تاریخ الإمامة
  • المناقشه و المناظرة
  • الحوار بین الأدیان
  • المخاطب