امام رضا(ع) در منابع صوفیه تا قرن هفتم هجری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

امامان شیعه، از جمله امام رضا(ع)، نزد گروه‌های مختلف صوفی همواره از جایگاه والایی برخوردار بوده‌اند و از آن‌ها در سلسه بزرگان و اقطاب صوفیه و نیز به عنوان نمونه‌هایی کامل برای پیروی یاد شده است. یادکرد امام رضا(ع) در منابع صوفیه را که دارای روندی رو‌به‌رشد بوده، می­توان به دو دوره متمایز پیش از قرن هفتم هجری و پس از آن، تقسیم نمود. توجه به شرح‌حال امام(ع) در دوره نخست، محدود به ذکر چند خبر و روایت است؛ ولی در دوره دوم، ابعاد سیاسی زندگی آن حضرت، کرامات و زیارت ایشان نیز مورد توجه قرار گرفته است.
این نوشتار، با مراجعه به کهن‌ترین نگارش‌های صوفیه، به بررسی چرایی و چگونگی راه‌یافتن نام و اخبار امام رضا(ع) در منابع اهل تصوف و سیر تطور آن در هفت قرن نخست هجری پرداخته است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، صوفیان از قرن هفتم به بعد، به دلیل نیاز به پیوند با شیعیان، توجه گسترده­تری را به امام نشان داده­اند؛ اما تا پیش از آن، تنها به جهت فرهمندی و ویژگی‌های امام(ع)، به ایشان توجه کرده­­اند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Imam Reza PBUH according to the Sufi Sources up to the 7th Century After Hijrah

نویسندگان [English]

  • Mansoor Dadashnezhad 1
  • mohammad Dehghanizade 2
1 Associate Professor of Research Institute of Hozeh and University
2 Ph. D Student of Islamic Science Education, Tehran University
چکیده [English]

Shiite Imams including Imam Reza have been constantly of grand position before the various Sufi groups and they have been considered as the perfect samples in the dynasty of Sufi nobles.
Reminisce of Imam Reza PBUH in Sufi sources can be divided into two distinct era of before and after the seventh century After Hijrah. 
Considering the life account of Imam in the first period is limited to some narrations and traditions while in the second one, the political dimensions of that holiness, benevolence and visiting him has been investigated.
Referring to the most ancient Sufi writings, this article has investigated the why and how of the entrance of name and narrations of Imam Reza in Sufi sources and the evolution of it in the first seven centuries After Hijrah. On the basis of the findings of this research, Shiites have revealed more interest to Imam due to the need of being united with Shiites while before that; they have paid attention merely thanks to Imam’s dignity and virtues

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Reza PBUH
  • Sufis
  • Sufism
  • Sufi biographies
  • seventh century After Hijrah