جستارى در بحث وراثت اعمام و وراثت بنات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوى دکترى تاریخ اسلام, دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

وراثت اعمام و وراثت بنات بحثى است که یک طرف آن بنى عباس و طرف دیگر آن علویان مى باشند. در عصر جاهلیت, تنها فرزندان ذکور, از ارث بهره مى بردند ولى با ظهور دین اسلام این قانون برداشته شد.
عباسیان که در روى کار آمدن خود و مبارزه با بنى امیه از شعارهاى علویان و پیروان آن ها استفاده زیادى بردند و ابتدا مشروعیت حکومت خود را از طریق وصیت ابوهاشم به على(ع) مى رساندند, به تدریج از علویان فاصله گرفتند و ادعا کردند خلافت, میراث عباس عموى پیامبر(ص) است. آن ها با تکیه بر این اصل جاهلى, که دختر ارث نمى برد, وارث پیامبر(ص) را عباس ـ تنها پسر عبد المطلب که تا زمان رحلت پیامبر(ص) زنده بود ـ معرفى کردند.
در مقابل, علویان به ویژه اهل بیت با استناد به آیات قرآنى و احکام عقلى در صدد رد ادعاى عباسیان بر آمدند و بدینگونه بحث وراثت اعمام و وراثت بنات مطرح شد.
در این مقاله, به بیان چگونگى پیدایش اندیشه وراثت اعمام و سابقه آن و عکس العمل علویان به ویژه اهل بیت به طور مختصر پرداخته ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation on the Inheritance of Uncles and Daughters

نویسنده [English]

  • Mohammad - Hasan Elahizadeh
The inheritance of uncles and the inheritance of daughters is an issue on one side of which were the Abbasids and on the other side stood the Alawites. In the jahiliyyah age (the pre-Islamic period in Arabia) only the Male offspring had the right to inherit from their ancestors. With the coming of Islam, however, this prejudiced practice was abolished.
In their struggle against the Umayyads and their coming in to power, the Abbasids extensively used rallying cries belonging to Alawites and their followers. In the beginning, they even attributed the legitimacy of their rule to Ali ibn Abi Talib, through Abu Hashim's will. Soon, the rise of differences between the Abbasids and Alawites Caused the former to distance themselves from the latler and claim that the khiafah was the heritage of Abbas , the uncle of the Prophet. Based on the jahili practice that girls do not inherit from their ancestors , they claimed Abbas, the only son of Abd-ul- Muttalib (the Prophet's grandfather) who was still alive at the time of Muhammad's Passing, to be the true heir to the Prophet.
ln contrast, by citing Passages of the Qur¨an and resorting to rational explanations, the Alawites tried to reject the Abbasid pretense. And hence, the controversy over the inheritance of uncles and the inheritance of daughters was aroused in the political and intellectual circles around the Muslim Khilafah.
In this concise article, we have tried to discuss the genesis of the concept of the inheritance of uncles, its roots, and the Alawite reaction, in particular that of the Ahl-al-Bayt (the Prophet's Household), to it