بررسی انتقادی گزارش های ناظر بر آیه اطعام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری تاریخ اهل بیت: و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

10.22081/hiq.2020.69227

چکیده

بر اساس آرای مشهور پیرامون آیاتی از سوره مبارکه دهر، امیرالمؤمنین حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه (س) و حسنین(ع)بر اساس نذری روزه گرفتند و با وجود نیاز شدید به خوراک در هنگام افطار، آن را در راه خدا به مسکین، یتیم و اسیر بخشیدند. این عمل آنان مورد تقدیر خدای متعال قرار گرفت و خداوند از آن به عنوان سرمشقی برای دیگران یاد کرد. در تفاسیر شیعه و سنی و در کتاب‌های مناقب، گزارش‌های مختلفی درباره شأن نزول، شرح ماجرا، افراد روزه‌گیرنده و شمار روزهایی که افطار بخشیده شد، آمده است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی پس از بازخوانی گزارش‌ها و روایات موجود، سنجش آنها با یکدیگر، نشان دادن اختلاف و تناقض‌های آنها و با استناد به قرآن، سیره و عقل به نتایجی دست یافته است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به توالی روزه‌ها در سه روز، ولی اطعام در یک روز اشاره کرد. هم‌چنین، آشکار شدن تفاوت چگونگی رویارویی منابع شیعی و سنی با این رویداد و تفاوت رویکردهای تاریخی و منقبتی در رویارویی با آن از یافته‌های این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critical Study of Accounts Concerning the Verse of Giving Victuals

نویسنده [English]

  • mohammad ghafoori
Ph. D candidate of history of Prophet’s House and faculty member of Islamic culture and science institute
چکیده [English]

On the basis of eminent views related to the verse of giving victuals (feeding) in Dahr Chapter, Amir al Momenin Ali (PBUH), the holiness Fatimah (PBUH), Imam Hussein and Imam Hassan (PBUT) were fasting and regardless of starvation in time of breaking fast, they granted their food to poor, infant and captive people. This action of them was appreciated by omnipotent God and they were regarded as a paradigm for the others. In Shiite and Sunnite interpretations and in the books of eulogies, it is observed various reports on the occasions of revelation, explanation of event, the fasting people and the number of days the food has been granted. Following the descriptive-analytical research method, analyzing the narrations and comparing them, clarifying their differences and referring to Holy Quran, conduct and intellect, this article has achieved results and the most important of them are the frequency of fasting in three days but sustention in one day. Furthermore, the clarification of difference in the Shiite and Sunnite sources as well as the historical and eulogistic approaches in dealing with this event are considered the findings of this research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amir al- Momenin Ali (PBUH)
  • the holiness Fatimah (PBUH)
  • Qur’anic eulogies of Prophet’s House
  • Dahr Chapter
  • history of narrations

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة نقدیة عن تقاریر الواردة فی آیة الإطعام

چکیده [العربیة]

إستناداً إلی الآراء المشهورة عن ما ورد فی بعض من آیات سورة الدهر المبارکة، أن الإمام علی و السیدة فاطمة و الحسنین علیهم السلام صاموا أیاما وفاء للنذر و أطعموا المسکین و الیتیم و الأسیر إفطارهم ابتغاء مرضاة الله مع حاجتهم الملحة إلی الطعام.
قد أثنی الله تعالی علی ما فعلوه و خلده فی کتابه تقدیراً و عرفاناً لهم و مثالاً یحتذی به. فقد وردت أقوال عدة فی التفاسیر الشیعیة و السنیة و فی کتب المناقب عن شأن نزول الآیات و شرح الحادثة و عدد الصائمین و عدد أیام الصیام التی أطعموا فیها إفطارهم.
خلصت هذه الورقة البحثیة، عبرتوظیفها للمنهج الوصفی التحلیلی و بعد إعادة القراءة فی التقاریر و الروایات الموجودة و مقارنتها معا و تبیان مکامن الخلاف و التناقض فیها و إستناداً إلی نص القرآن و السنة و العقل، إلی نتائج عدة؛ أهمها توالی أیام الصیام الثلاثة مع کون الإطعام فی یوم واحد. و کذلک إبراز کیفیة تعاطی المصادر الشیعیة و السنیة مع هذا الحدث و وجود الاختلاف فی التوجهات التاریخیة فی تعاملها معها.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • أمیرالمؤمنین الإمام علی
  • السیدة فاطمة
  • مناقب أهل البیت القرآنیة
  • سورة الدهر
  • تاریخ
  • الروایات