جریان تاریخ‌نگاران امامیِ بصره از آغاز تا اواسط سده چهارم هجری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری شیعه‌شناسی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث

چکیده

آگاهی از قلمرو جغرافیایی مورخان شیعه دوازده امامی و موضوعات مورد اهتمام آنها، می­تواند سودمندی‌های فراوانی برای تحلیل تاریخ امامیه داشته باشد. در پژوهش پیشِ رو، با رویکردی وصفی و تحلیلی، فعالیت‌های تاریخ‌نگاری اصحاب امامیه از آغاز تا اواسط سده چهارم هجری در بصره مورد بررسی قرار گرفته است. یافته­های پژوهش، حکایت از آن دارد که امامیان بصره برای دفاع از اندیشه‌های کلامی خویش، به مباحث تاریخی و تاریخ‌نگاری روی آوردند و همانند دیگر گروه‌های فکری سده‌های نخستین اسلامی، به بازخوانی رویدادهای تاریخی، به‌ویژه تاریخ صدر اسلام و تدوین آثاری در این زمینه پرداختند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Movement of Basra Imami Historians (From the Beginning to the Fourth HIjri Century)

نویسنده [English]

  • Seyed Akbar Musavi Tanyani
Faculty Member of Research Center of Quran and Hadith
چکیده [English]

The Basra School of Historiography has long been important and played part in registration of the historical events, accordingly the present paper deals with the Imami followers’ historiographical activities as the knowledge provided through Imami historians’ contributions within Basra School of Historiography helps us analyse the Imams’ history. Using the analytical-historical method, and based on the hypothesis that “the Imami had focused on the historical and historiographical debates in order to defend their theological (Kalam) ideology and the same as other intellectual groups, they were actively involved in registering/writing the historical events and then revised their works”, the present research attempts to measure the share and role of the Imami, as an important intellectual and political movement in the development of the Basra Historiography

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imamis
  • Basra Imami Historiographer
  • Muhamad bin Zakaria Ghalabi
  • Abd al-Aziz Jaloudi

عنوان مقاله [العربیة]

مدرسة البصرة للمؤرّخین الإمامیین؛ منذ البدایة حتى أواسط القرن الرابع الهجری

چکیده [العربیة]

کان لمدرسة التاریخ البصریة على مدى التاریخ الإسلامی أهمیة ودور عظیمین، حیث یسعى الکاتب فی هذه الورقة إلى مناقشة نشاطات الإمامیین فی البصرة فی تدوین التاریخ، ذلک أنّ الاطلاع على دور المؤرخین الإمامیین فی مدرسة التاریخ البصریة سوف یساعدنا على تحلیل تاریخ الإمامیة. یطرح البحث الذی أمامنا سؤالاً رئیسیاً عن حصة الإمامیة ودورها کإحدى النِحل الفکریة والسیاسیة فی التدوین البصری للتاریخ٬ بأسلوب تحلیلی تاریخی وعلى افتراض أنّ إمامیّ البصرة خاضوا فی المباحث التاریخیة وتدوین التاریخ من منطلق الدفاع عن عقائدهم الکلامیة و نشطوا٬ شأنهم شأن بقیة النِحَل الفکریة٬ فی میدان تدوین التاریخ ومراجعة الوقائع التاریخیة لا سیّما فی فترة عصر الإسلام

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الإمامیة
  • مؤرّخو مدرسة البصرة الإمامیون
  • محمد بن زکریا الغلابی
  • عبد العزیز الجلودی