خوانش و بررسی روایات مربوط به خَیزُران، مادر امام جواد(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سطح 3 و پژوهشگر و مدرس جامعة الزهرا(س) و دانشجوی دکتری تاریخ اهل بیت(ع) موسسه آموزش عالی بنت الهدی

چکیده

نقد درونی و بیرونی روایات مربوط به خویشاوندان و نزدیکان ائمه(ع) می‌تواند پاره‌ای ابهام‌های تاریخی را برطرف کند و گوشه‌های تاریک از تاریخ زندگی معصومان(ع) را روشن سازد. درباره مادر امام جواد(ع) آمیخته‌ای از اطلاعات درست و نادرست در منابع تاریخی آمده است. این نوشتار پس از توضیح درباره مهم‌ترین مفاهیم استفاده شده در مقاله و بررسی نام‌ها، کنیه، تبار، مکان تولد و مدفن خیزران، مادر امام جواد(ع)، کوشیده است سه روایت اصلی دربردارنده اطلاعات درباره این بانوی بزرگوار را با بهره‌گیری از روش سنجش داده‌های تاریخی بررسی کند. این سه روایت که با توجه به محتوای آن، می‌توان آن‌ها را «روایت درخواست ابلاغ سلام به بانو از سوی امام کاظم(ع)»، «روایت ولادت امام جواد(ع)» و «روایت قیافه‌شناسی» نامید، به لحاظ سند قوت چندانی ندارد. با این حال، بخشی از مفاد روایت اول و سوم به دلیل همسویی با مفاد روایات معتبر و دیگر قرائن تاریخی، قابل پذیرش به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Narrations with Regard to Khaizoran, Imam Javad’s Mother

نویسنده [English]

  • Nahid Tayyebi Tayyebi
Researcher of Jamiat al-Zahra, Ph. D student of Bentolhoda higher education Institution
چکیده [English]

The internal and external criticism of narrations concerning the relatives and people close to Imam can eliminate some of the historical ambiguities and illuminate a dark spot of the infallible imams’ life. It could be found some fake or factual information regarding Imam Javad’s mother in the historical sources. Following an explanation about the most important concepts utilized in the article, considering names, patronymic, birthplace, and khaizoran’s grave place, it has been endeavored to study three main narrations including the information on this great woman through taking advantage of historical data. These narrations thematically being classified as “the narration on disseminating Salutation to that majestic woman by Imam Kazem PBUH”, “the narration on Imam Javad‘s birth”, as well as “the narration on thought reading” are not much valid in terms of document.  
Nevertheless, some of the contents of the first and the third narrations are deemed to be acceptable due to their consistency with the content of reliable narrations and the other historical evidences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Javad PBUH
  • Khaizoran
  • Imam Javad’s mother
  • Shiite narrations
  • narrating