مذاکرات سیاسی ایرانیان و مسلمانان در دوره فتوحات (11 تا 21 ه.ق)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

2 دانشجوی دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه خلیج‌ فارس، بوشهر، ایران

3 دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام، استادیار گروه تاریخ، دانشگاه خلیج ‌فارس، بوشهر، ایران

10.22081/hiq.2020.69380

چکیده

سرزمین ایران در دوره ساسانیان به دست مسلمانان گشوده شد و پس از آن، تسلط تدریجی اعراب مسلمان بر جامعه ایران آغاز شد. بررسی منابع مربوط به این دوره نشان می‌دهد که در جریان فتوحات سال‌های 11 الی 21 ه.ق. در محدوده مرزهای ایران و اعراب مسلمان، گفت‌وگوهای سیاسی متعددی میان رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی ساسانیان و مسلمانان انجام شد، اما این مذاکرات به نتیجه‌ای نرسید و نتوانست مانع از برخورد نظامی گردد. این پژوهش در پی آن است با تکیه بر روش تحلیل تاریخی مبتنی بر تحلیل متن و با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای ضمن بررسی چگونگی مذاکرات، دلیل اصلی به نتیجه نرسیدن مذاکرات و وقوع جنگ را تبیین نماید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند چندین­ مذاکره، بدون ایجاد ناآرامی در بین طرفین صورت گرفت، اما به دلیل باورهای دینی مسلمانان و گفتمان راهبردی مبتنی بر تحلیل مادی ایرانیان، گفت‌وگوهای بین طرفین بیشتر به سمت رجز خوانی سوق پیدا کرد. سرانجام این رویکرد متفاوتِ طرفین، همراه با خود بزرگ­بینی ایرانیان در جریان گفت‌وگوها بروز جنگ را گریزناپذیر کرد. با این حال به نظر می‌رسد در پی این مذاکرات، تزلزلی پنهان در اردوگاه ساسانی پدید آمده بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Negotiation Between Iranians and Muslims Throughout the Conquests (11-21 A. H)

نویسندگان [English]

  • Pezhman Afkhami amale qashqai 1
  • Ahmad Zanganeh abadi 2
  • Hassan Allahyari 3
1 Ph. D candidate in history of Iran after Islam, Khalij e- Fars University
2 Ph. D candidate in history of Iran after Islam, Khalij e- Fars University
3 Ph. D in history of Iran after Islam, assistant professor of history department, Khalij e- Fars University
چکیده [English]

In Sassanid era, Iran was conquered by the Muslims and the gradual domination of Muslim Arabs on Iran was initiated successively. The investigation of sources related to this era clarifies that various political exchanges was done among the political leaders, Sassanid military commanders and Muslims in time of conquests from 11 to 21 A.H between Iran and Muslim Arabs. These negotiations led to no conclusion and could not prevent the military opposition. This research is to study the way of negotiating and clarify the main reason why they led to no conclusion as well as the happening of war through the historical analysis based on the content analysis and the utilization of library sources. The findings of research indicate that numerous negotiations were gently done among the parties. However, the negotiations mostly led to bragging due to the Muslims’ religious beliefs and the strategic discourse based on the Iranians’ materialistic analyses.
Eventually, the different approaches of the parties along with the superciliousness of the Iranians in time of negotiation made the war inevitable. Nevertheless, it seems that a covert deterioration in Sassanid camp was developed after these negotiations

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sassanid
  • Muslim Arabs
  • conquests
  • political negotiation

عنوان مقاله [العربیة]

الفتوحات (المفاوضات السیاسیة بین الإیرانیین والمسلمین فی الفتح الإسلامی (11 تا 21 ه.ق)

چکیده [العربیة]

فتحت إیران فی العهد الساسانی علی ید المسلمین و من ثم بدأ یسری التغلغل التدریجی للعرب فی المجتمع الإیرانی. تفید التقاریر التأریخیة المرتبطة بتلک الحقبة(11 الی 21 ه.ق) بأن ثمة مفاوضات بین القادة السیاسیین و العسکریین الساسانیین و القادة المسلمین علی التخوم إیران و الجزیرة العربیة. لکن تلک المفاوضات باءت بالفشل و لم تحوول بین المواجهة العسکریة. تحاول هده المقالة،أن تکشف الستار عن أسباب فشل تلک المفاوضات و کیفیة إجراءها ومن ثم نشوب الحرب بین الساسانیین و المسلمین بتوظیف المنهج التأریخی القائم على تحلیل النصوص مع إفادة من المصادر فی المکاتب تفید النتائج بأن ثمة جرت عدة مفاوضات بین الطرفین و بسلام لکن روح الإیمان و العقیدةالاسلامیة التی کان یتحلى به المسلمون مقابل الفکر المادی و الخطاب الساسانی أدى إلى المناوشات و السجالات الکلامیة بین الطرفین. و من منطلق النظرة الاستعلائیة للساسانیین و من ثم الدونیة للعرب انتهى بهما الأمر إلى المواجهة العسکریة التی لا بد منها. لکن على ما یبدو ثمة ارتباک و انهیار فی داخل المعسکر الساسانیین.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الساسانیون
  • العرب المسلمون
  • الفتح الإسلامی
  • المفاوضات السیاسیة