مناسبات خلفای عباسی با سلجوقیان عراق : از خلافت راشد تا قتل مستنجد(566- 529ه.ق)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 زاهدان خیابان دانشگاه دانشگاه سیستان و بلوچستان دانشکده ادبیات و علوم انسانی گروه تاریخ

2 گروه تاریخ دانشگاه ارومیه

3 گروه تاریخ دانشگاه کرمان

10.22081/hiq.2023.57257.2023

چکیده

با مرگ سلطان محمد بن ملکشاه در سال 511ه.ق و جانشینی سلطان محمود بن محمد، حکومت سلجوقیان دچار فتور گردید. با تضعیف سلجوقیان، خلفای عباسی به تکاپوی کسب قدرت دنیوی افتادند. سلاطین سلجوقی عراق به دنبال تسلط بر خلافت و در نقطه مقابل خلفای عباسی در صدد اخراج نیروهای سلجوقی از عراق و بغداد بودند. این تعارض‌ها سبب کشمکش‌های زیادی میان سلجوقیان عراق و خلفای عباسی گردید. تشتت داخلی شاهزادگان سلجوقی سبب شد که خلفا فرصت را جهت تحکیم قدرت مغتنم شمرده و به تمرکزگریزی امرای نظامی دامن بزنند. مشی خلفا جهت تضعیف سلجوقیان، اتحاد با امرا و اتابکان و شاهزادگان ضعیف‌تر بود. خلیفه الراشد بالله به مانند پدرش(مسترشد) با تکیه بر میراثی که از پدر به او رسیده بود تلاش فراوانی برای خارج شدن از سیطره سلجوقیان عراق انجام داد. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با تکیه‌ بر منابع دست اول در پی بررسی مناسبات خلفای عباسی و سلجوقیان عراق و سیاست خلفا جهت اکتساب قدرت دنیوی می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که خلفای عباسی با تفرقه افکنی در بین شاهزادگان سلجوقی و اتحاد با اتابکان و شاهزادگان ضعیف‌تر، و با توجه شرایط حاکم بر ایران در پایان قرن ششم هجری قمری که ظهور قدرت خوارزمشاهیان را در پی داشت، موفق شدند ابتدا قدرت خود را در عراق عرب تثبیت نمایند و سپس با بکارگیری نیروهای فرامنطقه‌ای به حیات سیاسی سلجوقیان عراق پایان دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of Abbasids relations with Iraq Seljuk’s :From Rashed to murder of Mostanjed 529-566

نویسندگان [English]

  • mohsen morsalpour 1
  • mohsen momeni 2
  • mehdi asadi 3
2 department of history in uromeya university
3 department of history , kerman university
چکیده [English]

Abbasid caliphs began tried to gain worldly power after The Seljuk’s weakness that the caliphate were reduced to spiritual matters. Iraq Seljuk Sultans seeks dominated the Caliphate and Caliphs sought fired up Iraq Seljuk forces from Baghdad. The conflict caused much strife among the Iraq Seljuk’s and Abbasid caliphs. Seljuk Princes domestic dispute led to Caliphs Consolidate their own power and provoked decentralization of Ghuzs. Caliph’s policy to weaken the Seljuk’s with Amir’s, Atabaks, and weaker princes. The Mustarshid was able to restore the power of the Caliph's worldly and military power by forming a military force and overriding the Iraq, but was eventually killed in a battle with the Iraqi Seljuk’s.
This article aims to explain the policies of Abbasid caliphs after Mustarshid against Iraq Seljuk’s and for the gain worldly power. The present article with descriptive-analytical approach and relying on primary sources study to The Abbasid relations with Iraq Seljuk’s and the result show Caliphs with policy of alliance with Amir’s and Atabaks and weaker princes, First they established their power in Arab Iraq’s and the deployment of trans-regional forces to end the rule of the Iraq Seljuk’s.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abbasid Caliphate
  • Iraq Seljuk’s
  • Rashid
  • Al-Muqtafi
  • Al-Mustanjid