جستاری در هم‌بستگی آیین فتوت و طریقت علوی ـ بکتاشی در آناتولی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیاردانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات،گروه تاریخ وتمدن ملل اسلامی،تهران،ایران

چکیده

خلفای عباسی با حمایت از آیین فتوت در قرن‌های ششم و هفتم هجری و پیوستن به فتیان، کوشیدند پایه‌های خلافت خویش را مستحکم‌تر کنند. این امر، سبب گسترش تشکیلات فتوت در سرزمین‌های اسلامی شد. پس از حمله مغول و پناه‌بردن گروهی از دانشمندان، عارفان و صوفیان به قلمرو سلاجقه روم و حمایت پادشاهان سلجوقی از اصحاب فتوت و شیوخ صوفی و به دنبال تحولات سیاسی ـ اجتماعی این منطقه، گرایش‌های مختلف تصوف نیز در آناتولی رواج یافت. طریقت علوی ـ بکتاشی، از جمله این گرایش‌ها بود که با حفظ ماهیت ستیزه‌جویانه خود با سلاجقه و اثرپذیری فراوان از آیین فتوت، به یکی از پُرنفوذترین مکاتب تصوف در آناتولی تبدیل شد. با قدرت‌یافتن شیوخ علوی ـ بکتاشی در عصر سلاطین عثمانی و سلطه معنوی این طریقت بر سپاه ینی‌چری، به‌تدریج پیروان فتوت در آناتولی هم به بکتاشیه پیوستند. به نظر می‌رسد، بکتاشیان در چگونگی برپایی مراسم، اظهار شعائر شیعی بدون پشتوانه اعتقادی و پرهیز از تفکرات فلسفی، از اصحاب فتوت تأثیرهایی پذیرفته‌اند. این مقاله، تأثیر تشکیلات فتوت بر طریقت علوی ـ بکتاشی و شباهت‌های بین این دو را موضوع بررسی خود قرار داده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Relationship between the Tradition of Chivalry and Baktashi Alawites’ Sophism in Anatoly

نویسنده [English]

  • Fahimeh Mokhber Dezfuli
.
چکیده [English]

Abbasid caliphs tried to strengthen their caliphate foundations supporting the tradition of chivalry in the sixth and seventh centuries and joining with Fathian. This issue led to the development of chivalry systems in the Islamic lands.
Following the Mongolian assault, taking refuge of a group of scientists, mystics and sophists in the territory of Rome Saljuqids, supporting of Saljuqid kings from followers of chivalry and Sufi sheikhs along with the political and social changes of this area, various tendencies of Sufism in Anatoly got prevalent.
The sophism of Baktashi Alawites was one of them which turned into the most influential schools of Sufism in Anatoly by preserving its aggressive nature with Saljuqids and under the great influence of chivalry tradition.
Following Baktashi Alawite Sheikhs’ gaining power in the age of Ottoman sultans and the spiritual domination of this sophism over the Yanichari army, the followers of chivalry gradually joined with Baktashism in Anatoly. 
This article has investigated the effect of chivalry systems on Baktashi Alawites sophism as well as the similarities between them

کلیدواژه‌ها [English]

  • Baktashi Alawites
  • Haj Baktash e-Vali
  • Anatoly
  • Rome’s Saljuqids
  • tradition of chivalry