عملکرد فرماندهان نظامی امیرالمؤمنین علی(ع) در سرنوشت پیکار صفین؛ مقایسه موردی: مالک اَشتر و اَشعث بن قیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تاریخ دانشگاه لرستان

2 کارشناس ارشد تاریخ تشیع دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

مالک اشتر نخعی (م39ق) یکی از شخصیت‌های اثرگذار در حوادث عصر خلافت اسلامی و به‌ویژه در وقایع دوران خلافت امیرالمؤمنین علی(ع) است که مورخان به دلاوری، شجاعت، سخنوری و عظمت او تصریح کرده‌اند. مالک پس از گرویدن به اسلام، از همان آغاز از جمله مریدان و یاران حضرت علی(ع) بود که در حوادث منجر به خلافت آن حضرت، به صورت مؤثر نقش داشت و در جنگ‌های زمان ایشان، به‌ویژه در جنگ صفین، با برانگیختن کوفیان برای نبرد، آراستن سپاه و فرماندهی جنگ، همراه کردن قبیله خود، وارد کردن ضربه‌های سنگین بر سپاه شام، ایراد خطابه و رجزخوانی در دفاع از حضرت علی(ع) نقشی محوری ایفا کرد. اشعث بن قیس (م40 یا 41ق) نیز که از پایگاهی قبیله‌ای برخوردار بود در این کارزار، بنا به ضرورت، در ترکیب سپاه علی(ع) حضور یافت ولی نقشی بازدارنده ایفا کرد. این پژوهش با بررسی عملکرد این دو فرمانده نظامی در پیکار صفین نشان می‌دهد که مواضع اعتقادی و رفتار سیاسی فرماندهان نظامی امام علی(ع) در سرنوشت پیکار صفین مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Amir al- Momenin’s Military Commanders in the Outcome of Siffin Battle; a Comparative Study: Malek al- Ashtar and Ash’ath Ibn e- Qais

نویسندگان [English]

  • Jahanbakhsh Savaqeb 1
  • Zeinab Beiranvand 2
1 Associate professor of history department, Lorestan University
2 M.A in history of Shiism, Baqir al- Olum University
چکیده [English]

Malik al- Ashtar al- Nakha’ee – 39 After Hijrah- is considered as one of the efficient characters in the events related to the time of Islamic caliphate particularly in the events regarding the time of Amir al- Momenin caliphate, and the historians have stated on his bravery, eloquence and his dignity. Following his tendency towards Islam, he got one of great followers of Imam Ali PBUH and in the events leading to the caliphate of that holiness, he was of efficient role in the battles of that time particularly Siffin, by arousing Kufah people for the battle, setting the army and commanding the battle, assisting his tribe, heavily attacking to the Syria’s army and presenting speech in defending Imam Ali PBUH.  Moreover, Ash’as Ibn e- Qaith- 41 After Hijrah- was present in Amir al- Momenin’s army in case of necessity and with a deterrent role.
This research studies the role of these two commanders in the battle of Siffin and it illustrates that their beliefs and their political behavior have been considerably effective in the outcome of Siffin battle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amir al- Momenin Ali PBUH
  • Malek e- Ashtar
  • Ash’ath Ibn e Qais
  • Battle of Siffin
  • history of early Islam