نقش فاطمیان در گسترش علوم نقلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم

2 مدرس جامعة‌الزهراء

چکیده

مقاله حاضر، در صدد بررسی میراث مکتوب شیعیان فاطمیِ مصر در باب علوم نقلی است. «نقل»، یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های ترویج علوم دینی و وحیانی است؛ زیرا به مدد آن می­توان آموزه­های الهی را به بندگان خدا منتقل ساخت. شاید راز توجه ادیان، فِرَق و مذاهب آسمانی به دانش‌های نقلی در فعالیت‌های تبلیغی و آموزشی خود، همین نکته باشد. فاطمیان اسماعیلی‌مذهب، از این قاعده مستثنا نبودند و در شاخه‌های متنوعی همچون: فقه، تفسیر، تاریخ، شعر، ادبیات و دیگر علوم نقلی فعالیت داشتند. اگرچه دستاوردهای مکتوب فاطمیان در این زمینه اندک است و به‌عنوان مثال، در مباحث فقهی نوآوری چشمگیری نداشتند و در علم قرائت و تفسیر به دلیل رویکرد عقل‌گرایی و باطنی، تألیفات چندانی از خود به یادگار نگذاشتند، اما توجه ویژة آن‌ها به علوم نقلی، چه با هدف حفظ موجودیت سیاسی خویش و چه با انگیزه ترویج فرقه اسماعیلیه، شایسته بازخوانی است. این نوشتار که به همین منظور سامان یافته، نشان می‌دهد که فاطمیان توانستند با ترسیم ساختار مناسب و کمک‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، علوم نقلی را به بهترین شکل ترویج نمایند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Fatimids in the Propagation of Narrative Sciences

نویسندگان [English]

  • Hasan Gaffarifar 1
  • Safura Salariyeh 2
1 Associate professor of Baqir al-Olum University
2 lecturer in Jami’ah al-Zahra
چکیده [English]

The present article is to study the written legacy of Fatimid Shiites in Egypt concerning the narrative sciences. Narration is considered as the most important foundation of propagation of religious and biological sciences. Since, relying on it, the divine instructions could be transferred to his servants. Maybe the mystery of attention of all the religions, heavenly sects and religions to the narrative sciences in the propagational and instructional activities is this very point. Fatimids, the followers of Ismaelite, were not exceptional in this regard and they were active in a variety of branches such as: jurisprudence, interpretation, history, poetry, literature and the other narrative sciences. Fatimid’s written achievements are not considerable in this regard and they were not of noticeable novelty concerning the jurisprudential issues and due to the intellectualism and internal approach, they did not leave considerable compilations in relation to the science of recitation and interpretation.  Nevertheless, their particular attention to the narrative sciences whether with the purpose of preserving their political existence or the propagation of Ismaelite sect is deserved to be reviewed. The present article reveals that Fatimids could entirely circulate the narrative sciences through the illustration of an appropriate structure along with the hardware and software aids.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fatimids
  • Ismaelite
  • narrative sciences
  • hermeneutics
  • Jurisprudence
  • Interpretation