TY - JOUR ID - 69230 TI - گفتمان‌کاوی آثار عاشورایی دکتر محمد‌ابراهیم آیتی JO - فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام JA - HIQ LA - fa SN - 2008-6431 AU - ولی‌پور, محمد AU - عظیم زاده طهرانی, طاهره AU - علیزاده بیرجندی, زهرا AD - مربی ،گروه آموزش تاریخ، دانشگاه فرهنگیان ، تهران AD - دانشیار گروه تاریخ و تمدن و ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد AD - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه بیرجند Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 21 IS - شماره 2 - تابستان 99 - مسلسل 82 SP - 109 EP - 142 KW - عاشورا KW - عاشوراپژوهی KW - محمد‌ابراهیم آیتی KW - گفتمان تاریخی KW - تحریفات عاشورا DO - 10.22081/hiq.2020.69230 N2 - واقعه کربلا یکی از رخدادهای مهم و تأثیرگذار تاریخ اسلام به شمار می‌آید که از سده اول هجری تاکنون، آثار گوناگونی پیرامون آن پدید آمده است. گزارش‌گران واقعه کربلا در پردازش چرایی و چگونگی حادثه، شرح احوال یاران امام حسین7، شرح احوال دیگر کنش‌گران آن و ابعاد واقعه عاشورا، رویکردهای گوناگونی اتخاذ کرده‌اند. بررسی آثار عاشورانگاران و عاشوراپژوهان از این منظر، یکی از بایسته‌های پژوهش در دوران کنونی است. در میان گزارش‌های واقعه عاشورا در دوران معاصر، آثار عاشورایی محمد‌ابراهیم آیتی (د. 1343) به دلیل توجه ویژه به تحریفات عاشورا از ابعاد گوناگون، شایسته توجه و بررسی است. مقاله پیش رو با واکاوی مضامین عاشورایی آثار آقای آیتی به سنخ‌شناسی گفتمان‌های مطرح در آن می‌پردازد. در این روش، علاوه بر توجه بر عناصر زبانی و بافت متن، شرایط و موقعیت اجتماعی و سیاسی که متن در آن تولید شده است، تحلیل و ارزیابی می‌گردد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که از منظر سنخ‌شناختی نگرش‌های تاریخی، عاطفی، عرفانی و ماورایی در آثار عاشوراپژوهی نویسنده وجود دارد. هم‌چنین تأکید بر بیان اسانید، توجه به عناصر مقوم شکل‌گیری رخدادهای تاریخی شامل زمان، مکان و افراد و تسلط بر انساب سبب شده است که در آثار آیتی، گفتمان تاریخی به عنوان گفتمان مسلط مشاهده شود. UR - https://hiq.bou.ac.ir/article_69230.html L1 - https://hiq.bou.ac.ir/article_69230_e040f68aa7fafd184063da3fedff33c9.pdf ER -