%0 Journal Article %T مهدویت از دیدگاه اسماعیلیان و قرمطیان %J فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام %I دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام %Z 2008-6431 %A روحی میر آبادی, علیرضا %D 2014 %\ 11/22/2014 %V 7 %N شماره 3 - پاییز 85 - مسلسل 27 %P 51-92 %! مهدویت از دیدگاه اسماعیلیان و قرمطیان %K اسماعیلیان %K مهدویت %K اسماعیل بن جعفر %K محمد بن اسماعیل %K قرمطیان %K فاطمیان %K عبیدالله مهدی %R %X فرقة اسماعیلیه در نیمه دوم قرن دوم هجری، براساس اعتقاد به امامت اسماعیل، فرزند امام جعفر صادق(ع)، شکل گرفت. اسماعیلیان در خصوص مهدویت عقاید خاصی مطرح کردند؛ اسماعیل، نخستین کسی بود که آنان به عنوان مهدی موعود و امام هفتم معرفی کردند؛ هر چند اکثریت اسماعیلیان به مهدویت محمد بن اسماعیل معتقد شدند و او را امام هفتم و پایان دهنده دور ششم دانستند. به طرف‌داران این اعتقاد «قرمطی» اطلاق شد. قرمطیان در ابتدا و برای مدت کوتاهی به مهدویت احمد بن محمد بن حنفیه گرویدند و سپس به مهدویت محمد بن اسماعیل بازگشتند. عبیدالله مهدی، نخستین خلیفه فاطمی، با اجرای اصلاحاتی، مهدویت خویش را مطرح کرد. در دوره المعز، خلیفه چهارم فاطمی، بازگشت محدود به مهدویت محمد بن اسماعیل با تغییراتی مطرح شد. در زمان الحاکم، دروزیان معتقد به الوهیت الحاکم شدند و با ناپدید شدن وی در 411ﻫ، غیبت و رجعت وی را باور کردند. در مقالة حاضر روند اعتقاد به مهدویت در فرقة اسماعیلیه و شعب آن­ بررسی می­شود. %U https://hiq.bou.ac.ir/article_5529_ff3631949788e944f879f46bdf672ea1.pdf